Hale YILDIRIM / GÜNDEME BAKIŞ - Sayıştay, İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraki İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi (İZSU) için 2024 yılı denetim raporunu yayımladı. Raporda şu ifadelere yer verildi:
MAL VE HİZMET ALIMLARININ KISIMLARA BÖLÜNEREK DOĞRUDAN TEMİN YÖNTEMİYLE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ
İhale usulleri ile yapılması gereken bazı mal ve hizmet alımlarının, parasal limitin altında kalacak şekilde kısımlara bölünerek doğrudan temin ile gerçekleştirildiği görülmüştür.
ÇALIŞIR DURUMDAKİ ARAÇLAR KULLANILMAYIP DIŞARIDAN ARAÇ KİRALANMASI
Kurum envanterinde çalışır vaziyette olan iş kamyonlarının sahada kullanılmadığı, aynı özelliklerdeki taşıtların üçüncü şahıslardan kiralandığı tespit edilmiştir. İdarenin mülkiyetinde 126 adet damperli kamyon, 20 adet vinçli kamyon, 18 adet su tankeri, 24 adet kurtarıcı monteli kamyon, 41 adet vidanjör ve 47 adet kombine kanal açma ekipmanlı araç bulunduğu belirlenmiştir. Araçların aylık çalışma kilometreleri incelendiğinde bir kısmının çalıştırılmadığı, çalışan araçların da günlük ortalama kilometrelerinin çok düşük olduğu görülmüştür. Örnek olarak 5 Haziran 2023 tarihli 888 sayılı Yönetim Kurulu Kararına istinaden saha işlerinde kullanılmak üzere hizmet araçlarının kiralanmasının 242 milyon 326 bin TL bedelle ihale edildiği ve 3 Temmuz 2023’te sözleşmenin imzalandığı belirtilmiştir. Ayrıca bölgesel olarak vidanjör, kanal temizleme aracı ve su tankerlerinin de ihale yöntemiyle temin edildiği tespit edilmiştir.
ÇİĞLİ ATIKSU ARITMA TESİSİ KAPASİTESİNİN YETERSİZLİĞİ
Çiğli Atık Su Arıtma Tesisinin kapasitesinin tesise gelen atık suyu arıtmaya yetmediği ve atık suların deşarj standartlarına uygun olmadan denize deşarj edildiği görülmüştür. Tesis İzmir metropol sınırlarında atık suların arıtıldığı en büyük tesis olup, ana kuşaklama kanalı ve bağlı kollektörler aracılığıyla Gümrük, Bayraklı, Karşıyaka ve Çiğli Pompa İstasyonlarından gelen atık suyu almaktadır. Tesisin kapasitesi 604.800 metreküp gün olup tesise gelen atık su miktarı bu rakamı aşmaktadır. Fazla gelen kirli su arıtılmadan körfeze deşarj edilmektedir.
ÇİĞLİ ATIKSU ARITMA TESİSİNİN ELEKTRİK ENERJİ TEŞVİĞİNDEN FAYDALANAMAMASI
Tesisin elektrik enerji teşvikinden faydalanamadığı görülmüştür. Yönetmelik gereği geri ödeme belgesi alabilmek için atık suları derin deniz deşarjı ile bertaraf etmek, çevre izin belgesine sahip olmak ve onaylı tesis projesi sunmak gerekmektedir. Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi, çevre izin belgesinin yenilenmemesi sebebiyle 2019’dan itibaren teşvikten faydalanamamış ve 2024 yılında 129 milyon 949 bin TL enerji gideri olan tesisin teşvikten yararlanamaması sonucu gelir kaybı yaşanmıştır.
ÇİĞLİ ÇAMUR KURUTMA VE ÇÜRÜTME TESİSİNİN ETKİN KULLANILMAMASI
Çiğli Atık Su Arıtma Bölgesinde kurulan Çamur Kurutma ve Çürütme Tesisi kapasitesine uygun olarak etkin biçimde çalıştırılamamış ve halihazırda atıl durumda bulunmaktadır.
ÇEVRE İZNİ VE GEÇİCİ FAALİYET BELGESİNİN BULUNMAMASI
Çiğli Atık Su Arıtma Tesisinin çevre izni veya geçici faaliyet belgesinin bulunmaması nedeniyle İl Müdürlüğü tarafından idari para cezası kesildiği görülmüştür.
ATIKSU ARITMA TESİSİ BULUNMAYAN İLÇE MERKEZLERİ
Beydağ ve Kınık ilçe merkezlerinde atıksu arıtma tesislerinin bulunmadığı tespit edilmiştir.
SU KİRLİLİĞİ KONTROL YÖNETMELİĞİ DEŞARJ LİMİT AŞIMI
İdarenin yetki ve işletiminde olan atık su arıtma tesislerinde Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nde belirtilen deşarj limitlerinin üzerinde atık su salındığı ve bu nedenle Bakanlık tarafından ceza kesildiği belirlenmiştir.
ARITMA TESİSLERİNDEN ÇIKAN ÇAMURLARIN DEPOLANMASI VE ÇEVRE SORUNU
Tüm arıtma tesislerinden çıkan arıtma çamurlarının 20 yıldır Çiğli AAT arazisinde depolandığı ve depolanan çamurların şehirde koku sorunu yarattığı tespit edilmiştir.
ENDÜSTRİYEL ATIKSU ÜRETEN İŞLETMELERİN RUHSATSIZ FAALİYETİ
Bazı endüstriyel atıksu üreten işletmelerin bağlantı kalite kontrol ruhsatı almaksızın faaliyette bulunduğu ve endüstriyel atıksuların kontrolsüz bir şekilde kanalizasyon şebekesine aktığı görülmüştür.
TARIMSAL ARAZİ NİTELİĞİNDEKİ BÖLGELERDE İMAR MEVZUATINA AYKIRI YAPILAR
Tarım arazisi niteliği taşıyan, imar planında arsa olarak nitelendirilmeyen alanlarda inşa edilen evlerin tarımsal abone grubu üzerinden faturalandığı tespit edilmiştir.
