GÜNDEME BAKIŞ - İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 1 Temmuz’da başlayan soruşturma kapsamında eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Cumhuriyet Halk Partisi İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu, İZBETON eski Genel Müdürü Heval Savaş Kaya tutuklanarak cezaevine nakledildi. İZBETON için hazırlanan iddianame tamamlanırken bu sabah kooperatif soruşturmasındaki iddianamede tamamlandı. Tamamlanan iddianamelerde kamu zararı ve organizasyon harcamalarının tutarı dikkat çekti.
41 MİLYON TL’LİK KAMU ZARARI
İddianamede, tamamlanamayan projeler nedeniyle belediye tarafından yapılan kira ödemelerinin mevzuata uygun şekilde yapılmadığı ve bu durumun kamu zararı doğurduğu yönünde tespitler bulundu. Özellikle Örnekköy 3. ve 4. etap projelerinde toplamda 41 milyon 935 bin TL tutarında kamu zararının oluştuğu iddia edildi. Zararın İZBETON A.Ş. bütçesinden karşılandığı, bunun da şirkete ek yük getirdiği vurgulandı.
“İzmir Büyükşehir Belediyesinden iş bitirme tarihine kadar yapılmış toplam kira ödemesi tutarlarının hesaplanarak bildirilmesi ile teminat bedeli 41.935.079,38 TL'nin tahsilinin istenilmesi gerektiği, İZBETON A.Ş.'nin İzmir Büyükşehir Belediyesine ödemesi gereken parasal yük İZBETON A.Ş.'nin varlıklarından karşılanarak ödeneceğinden, bu suretle şirket zararı oluştuğu ve bu zararın kooperatiflerin tarafı olduğu protokolleri imzalayan şirket temsilcisi imza sahibi yöneticileri, protokollerin düzenlenmesi döneminde temsil görevi bulunan yönetim kurulu üyelerinin sorumlu olduklarının anlaşıldığı,”
ORGANİZASYON HARCAMALARI İDDİANAMEDE YER ALDI
Hazırlanan iddianamede İZBETON A.Ş.’de 2021-2024 yılları arasında toplamda yaklaşık 5,9 milyon TL tutarında organizasyon, seyahat, konaklama ve temsil harcaması yaptığı, bu ödemelerin şirket faaliyetiyle ilgisini gösteren belge ve kayıtların eksik olduğu da belirtildi. İddianamede şu ifadelere yer verildi;
“İzbeton A.Ş.'nin 2021-2024 yılları arasında; konaklama, seyahat, uçak bileti, yemek ve organizasyon giderlerine ilişkin tutarı KDV hariç 5.000,00 TL ve üzerinde olanlarla ilgili olarak yapılan incelemede toplam tutarı KDV dahil 5.937.136,07 TL olan 129 adet fatura ödemesine ait ödemelerin şirket faaliyeti ile ilgisini kanıtlayan herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmadığı, fatura arkalarının Genel Müdür, Genel Müdür Vekili ve Genel Müdür Yardımcısı tarafından imzalanması veya paraflanması suretiyle verilen talimata göre ödendiğinin tespit edildiği, Söz konusu KDV dahil toplam tutarı 5.937.136,07 TL olan 129 adet faturanın; 3.492,00 TL'lik kısmının Harcama Bedeli, 1.366.032,10 TL'lik kısmının Organizasyon Bedeli, 2.203.001,70 TL'lik kısmının Otel Konaklama Bedeli, 1.356.756,60 TL'lik kısmının Yemek Gideri, 62.066,98 TL'lik kısmının Yurtdışı Uçak Bileti ve 945.786.69 TL'lik kısmının Yurtiçi Uçak Bileti içerikli olduğu, İzbeton A.Ş.'nin 2021-2024 yılları arasında; konaklama, seyahat, uçak bileti, yemek ve organizasyon giderlerine ilişkin KDV dahil toplam tutarı 5.937.136,07 TL olan 129 adet faturanın; toplam tutarı KDV dahil 983.649,07 TL olan 11 adet faturanın aslı ibraz edilemediğinden faturaların kimin tarafından imzalandığı yada paraflandığının tespit edilemediği, toplam tutarı KDV dahil 3.989.879,83 TL olan 107 adet faturadaki imza veya parafın dönemin Genel Müdürü Heval Savaş KAYA'ya ait olduğu, toplam tutarı KDV dahil 835.083,18 TL olan 9 adet faturadaki imza ve kaşenin dönemin Genel Müdür Vekili Hüseyin ŞİMŞEK'e ait olduğu ve toplam tutarı KDV dahil 28.524,00 TL olan 2 adet faturadaki imza ve kaşenin Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Alphan BOZAN'a ait olduğunun tespit edildiği, Bu durumda; Yönetim Kurulunun 02.08.2018 tarih ve 26 sayılı Kararıyla kabul edilerek yürürlüğe giren Personel ve İdari İşler Yönetmeliği hükümlerine uyulmadan fatura arkalarının dönemin Genel Müdürü Heval Savaş KAYA, dönemin Genel Müdür Vekili Hüseyin ŞİMŞEK ve Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Alphan BOZAN tarafından imzalanması veya paraflanması suretiyle verilen talimata göre ödenmesi yönünden dönemin Genel Müdürü Heval Savaş KAYA, dönemin Genel Müdür Vekili Hüseyin ŞİMŞEK ve Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Alphan BOZAN'ın şirketin zararına sebebiyet verdikleri, gerekli dikkat ve özen sorumluluklarını yerine getirmeyen şüphelilerin tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında hileli davranışlar ile İZBETON A.Ş.'yi zarara uğrattıkları gerekçesiyle TCK'nın 37/1. Maddesi delaletince TCK'nın 158/1-h, 158/3. maddesinde düzenlenen iştirak halinde üç kişiden fazla Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık suçunu işleyerek cezalandırılmaları gerektiği yönünde söz konusu eylem kapsamında CMK'nın 170/2. Maddesi uyarınca kamu davası açılmasına yeterli delil ve inandırıcı şüphenin sübut bulduğu yukarıda ayrıntıları ile belirtilen deliller ve tüm soruşturma evraklarından tespit edilmiştir”
TEŞEBBÜS AŞAMASINDA İFADESİ KULLANILDI
İddianamede, bazı projelerde zarar henüz oluşmadığı gerekçesiyle suçun teşebbüs aşamasında kaldığına da işaret edildi. Ancak, düşük inşaat ilerleme oranları ve yapılan ödemeler dikkate alınarak bu projelerin de yargı sürecine dahil edildiği aktarıldı.
İddianamede şu ifadelere yer verildi;
“…bu gerekçelerle de; dolandırıcılık suçunun unsurlarından olan zararın henüz oluşamadığı, ancak her ne kadar zarar oluşmasa da, vaat edilen işlerin %9.77 - % 5.36 ve %1 seviyelerinde olduğunun bilirkişilerce rapor edilmesi dikkate alındığında, şüphelilerin kendilerine sağlanan güven duygularını bilerek ve isteyerek zedeledikleri, basiretli bir tacir gibi hareket etmedikleri, dolayısıyla suçun bu hali ile tamamlanmış olduğunun kabul edilmesi gerektiği ancak teşebbüs aşamasında kaldığı, yukarıda ismi geçen şüphelilerin fikir ve işbirliği içerisinde 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 35/1. maddesi delaletince 158/1-d-e-h, 158/3, 37/1, 43/1(Birden fazla müşteki sebebiyle) maddeleri uyarınca üç kişiden fazla iştirak halinde zincirleme şekilde tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında, Kamu kurum ve kuruluşlarının araç olarak kullanılması suretiyle, Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olacak şekilde dolandırıcılık suçuna teşebbüs suçunu işleyerek cezalandırılmaları gerektiği yönünde söz konusu eylem kapsamında CMK'nın 170/2. Maddesi uyarınca kamu davası açılmasına yeterli delil ve inandırıcı şüphenin sübut bulduğu yukarıda ayrıntıları ile belirtilen deliller ve tüm soruşturma evraklarından tespit edilmiştir”