GÜNDEME BAKIŞ-İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği (İZDEDA) Başkanı Haydar Özkan, 30 Ekim 2020 tarihinde İzmir’de meydana gelen depremi sonrası yapılan çalışmaları değerlendirdi. ÇALIŞMALARI ANLATTI Deprem sonrasında birlik ve dayanışma için İZDEDA’yı kurduklarını belirten Başkan Haydar Özkan, 3 yıldır yaptıkları faaliyetleri şöyle özetledi: “Binalarını yıktıran sakinlerin, yıkım firmalarından yıkım hurda paralarını almalarını sağladık. Ağır hasarlı depremzedelerin rezerv alandan hak sahipliği aşamasında rehberlik yaptık. Resen yıkılan beş adet binanın haklarını almalarını sağladık. Ağır hasarlı binaların DASK ödemelerini almalarını hızlandırdık. Derneğimizle irtibata geçen orta hasarlı ve az hasarlı birçok binanın ödenmeyen DASK poliçe bedellerinin tamamının almasını sağladık. Proje alanında olup, 10 yıl vadeli kentsel dönüşüm ödeme planına tabi olan orta, az ve hasarsız binaların ödeme planların 1 yıl ödemesiz dönem, 20 yıl vadeli ve faiz oranını yıllık maksimum. Yüzde 10 TEFE/TÜFE oranını geçmeyecek şekilde güncellemelerini sağladık. Türkiye’de emsali olmayan emsal artışını alarak inşaat maliyetlerinde ciddi avantaj sağladık. Kentsel Dönüşüm Kredisi tutarının 200 bin 000 TL’den 400 bin TL’ye, 2022 yılı içerisinde ise 600 bin TL çıkarılmasını ve devlet faiz desteğinin aylık 0,33 baz puandan aylık 0,50 baz puana çıkmasını sağladık.” DEPREM VERGİLER DEPREMZEDELER İÇİN KULLANILSIN İZDEDA’nın önümüzdeki sürece yönelik hedeflerini de paylaşan Özkan, şunları söyledi: “Proje alanında metrekare kaybı yüzde 20’nin üzerinde olan vatandaşlarımıza, rezerv alandan ev satın alma hakkı verilmesi konusunda çalışmalarımız devam ediyor. Depremde ağır hasarlı binalarda oturanlardan, kapıcılar da içinde olmak üzere, başlamak kaydı ile orta ve az hasarlı kiracılara da rezerv alanından satış hakkı tanınması için çalışıyoruz. ‘O yer’ kavramı nedeniyle mağdur olan depremzedelerimizin, bu mağduriyetini giderebilmek için girişimlerimiz devam edecek. Deprem şehitlerinin mezarlıklarının yanında ailelerine yer tahsisi yapılması ile ilgili çalışmalarımız olacak. Sayın Valimiz Yavuz Selim Köşger’den istekte bulunduk, İZDEDA ormanı oluşturulması istiyoruz. Deprem şehitlerimizin adlarının yaşadığı bir ormanımız olsun arzusundayız. 1999’dan beri alınmaya başlanan deprem vergilerinin depremzedeler için kullanılmasını sağlamak istiyoruz.” 'YARALAR SARILDI DİYEMEYİZ' ‘Depreminden üzerinden 2 yıl geçti. Tüm yaralar sarıldı, tüm talepler karşılandı, diyebilir misiniz?’ sorusuna yanıt veren Özkan, “Asla! Diyemeyiz. Devletin verdiği rakamlarla konuşayım; 79 bin 272 depremzedeme varken bunlardan bin 700’üne proje alanında konut yapıldı, bin 800 tanesi rezerv alandaki konutlar ile ilgili kura çekimine dahil olacak. Toplam 5 bin konut yapıldı diyoruz ama bunlardan 3 bin 500 depremzede yararlanabiliyor. Sekiz bin orta hasarlı, bundan yararlanamıyor, 67 bin az hasarlı bundan yararlanamıyor. Bunlar 2 yıldır neyi bekledi? Kredi… Peki biz krediyi nasıl istedik? İki yıl ödemesiz 18 yıl vadeli, sıfır faizli… Çünkü ben evim varken evsiz kaldım, şimdi kira ödüyorum. Kira öderken aynı zamanda kredi ödeyip evimi yaptırmak gibi bir imkanım yok, özellikle şu andaki ekonomik durumda… Kredi ödeyip evimi almışım, evim yıkılmış, kira ödüyorum, şimdi kredi ödeyip tekrar evimi yaptıracağım. Bunları düşünemiyoruz bile… O yüzden ‘Yaralar sarıldı’ diyemeyiz. Biz kentsel dönüşümcü gibi görüldük. 1999 yılında çıkarılan deprem vergisi, depremzedeler için kullanılmadı. Sayın Bakanımız çıktı, ‘Başka yere aktarmış olabiliriz’ dedi. Olabilirsiniz, bizim için sorun bu değil. Şimdi biz deprem yaşadık, o zaman şimdi bize aktarın. 1999 yılından bu yana vergi veriyoruz. Ben 24 aydır ağır hasarlı depremzedeyim, o vergiyi hala veriyorum ama çektiğim kredi, kentsel dönüşüm kredisi… Bu bir Aziz Nesin hikayesidir. Hak sahipliği bin 800 tane, rezerv alandaki konut sayısı 3 bin 657 tane…” diye konuştu. 8 BİN KİŞİ YARARLANABİLİR Rezerv alanla ilgili de konuşan Özkan, “Rezerv alan depremzedelerindir. Orada depremzede haricinde birisini görürsek kendimizi oraya zincirleriz. Bu kadar netiz. Orta hasarlılar ile ilgili eski Başbakanımız Binali Yıldırım Bey’den söz almıştık; derneğimize kredi talep formu dolduran orta hasarlı depremzedelerimiz, yani yaklaşık bin kişi için yeni yılla birlikte orada inşaata başlanacaktı. Rakamlarla görülüyor ki; inşaata başlanmasına gerek kalmadan orta hasarlılarımız da kura çekimiyle zaten konutlarına sahip olabilirler. Rezerv alanda boş bırakılan adalarda eğer inşaatlar başlatılırsa, kredi müracaatı yapmış olsun ya da olmasın yaklaşık 8 bin orta hasarlı depremzedemiz de buradan yararlanabilir” ifadelerini kullandı.