Dünya genelinde Covid-19 vaka sayısı 36 milyonu, virüs kaynaklı ölümler ise 1 milyon 54 bini aştı. DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, "ölü sayısının bilinenden çok daha fazla olduğu" uyarısını yapıyor. DSÖ Acil Durumlar Programı Direktörü Mike Ryan'ın 5 Ekim'de yaptığı, "DSÖ'nün en iyi tahminlerine göre, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10'unun, bir diğer ifadeyle 780 milyon kişinin Covid-19'a yakalandığı açıklaması" ise tüm dünyayı şok etti. Salgının en kötü vurduğu ülkelerde cevabını arayan tek soru ise Covid-19 için etkili ve güvenli bir aşının ne zaman üretileceği. 2021 SONUNA KADAR 2 MİLYAR DOZ AŞI DAĞITILMASI BEKLENİYOR DSÖ eş güdümünde yürütülen Covid-19 Aşıları Küresel Erişim Programı (COVAX) vasıtasıyla 2021 sonuna kadar 2 milyar doz aşı dağıtılması hedefleniyor. Programın amacı, tüm ülkelere eşit ve aynı zamanda Covid-19 aşılarının ulaştırılması, zengin ülkelerin düşük ve orta gelirli ülkeleri desteklemesi. COVAX'a şimdiye kadar 168 ülke katıldı, 25 ülkeyle de görüşmeler devam ediyor. Ancak aşı çalışmalarında ileri seviyede olan ABD, Rusya ve Çin'in bu kritik programa katılmaması, üretilecek olası bir Covid-19 aşısının diğer ülkelerle paylaşılmaması endişesine yol açıyor. FAZ 3 DENEMELERİ, TEMMUZDA BAŞLADI DSÖ Sözcüsü ve aynı zamanda epidemiyoloji uzmanı Dr. Harris, Covid-19 aşı çalışmalarına ilişkin bilgi verdi. Halen yaklaşık 200 aşı adayı üzerinde çalışmaların devam ettiğini aktaran Harris, 38 aşı adayının insanlar üzerinde denemelerinin sürdüğünü vurguladı. Bunların 8-9'nun ise Faz 3 klinik deneme aşamasında olduğunu belirten Harris, bazı aşı adaylarının Faz 3 denemelerinin temmuzda başladığı bilgisini paylaştı. Halen Faz 1 ve 2 denemeleri devam birçok aşı adayının da Faz 3 çalışmalarına 2 ay içinde başlayacağını bildiren Harris, aşı adaylarının hangi ülkelerde geliştirildiğine dair ise detay vermedi. "AŞI GELİŞTİRME ÇALIŞMALARININ HIZI OLAĞANÜSTÜ" 30 bin ila 60 bin gönüllünün katıldığı Faz 3 klinik denemelerinden elde edilecek sonuçların yıl sonunda ortaya çıkacağına dikkati çeken Harris, sürece ilişkin şunları kaydetti: "Bu büyük ölçekli deneme aşamasının sonuçlarının, yıl sonunda gelmeye başlamasını bekliyoruz. Veriler, mevcut olduktan sonra düzenleyici makamların aşının 'güvenlik ve etkinliğini' değerlendirmesi gerekecek. Ardından da onaylanan aşılar için üretim başlayacak. Mevcut zaman çizelgesi göz önüne alındığında, dozların 2021'in ortasında (ikinci veya üçüncü çeyrekte) ülkelere ulaşmaya başlamasını bekliyoruz." "Aşı geliştirme çalışmalarının hızı olağanüstü." diyen Harris, Çin, 12 Ocak'ta Covid-19'un genetik sekansını paylaşmasından 8-10 hafta sonra bazı aşı çalışmalarında Faz 1'e geçildiğini belirtti. ÇİN'İN İDDİALARINI DOĞRULAMADI Harris, "Çin'in dünya çapında kullanım için ürettiği Kovid-19 aşılarının değerlendirilmesi konusunda DSÖ ile görüştüğü" iddialarını ise doğrulamadı. DSÖ Sözcüsü, DSÖ'nün aşı çalışmalarının hızlandırılması ve üretim kapasitesinin sağlanmasının yanı sıra destekleyici politikalar ve dağıtım kanalları geliştirmek için çok sayıda ülkeyle çalışmalar yürüttüğünü aktardı. Harris, henüz hiçbir Covid-19 aşı adayının DSÖ acil kullanım listesine alınmadığını belirtti.