Yaklaşık dört yıldır kazı çalışmaları duran İzmir Aliağa’daki Kyme Antik Kenti’ni koruma çabaları imkansız hale geldi. Antik kent ve limanın bitişiğindeki 1. derece arkeolojik sit alanı, İzmir 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 28.03.2019 tarihli 11049 sayılı kararı ile 1. dereceden 3. dereceye düşürüldü. Alınan kurul kararının; Nemrut Körfezi’nde faaliyet gösteren Nemport A.Ş.’nin limandaki kapasitesini artırabilmesi amacıyla hazırladığı proje kapsamında olduğu iddia edildi. Söz konusu şirketin projesi için Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Süreci’nin başladığı, mevcut limanda ihtiyaç dahilinde bir genişletme çalışması ve buna ilişkin hazırlanan ÇED raporu olarak görünen projenin standart prosedürünün tamamlandığı ifade edildi. Arkeologlar ve akademisyenler alınan kurul kararının Kyme’nin yok edilmesiyle eş değer bir karar olduğuna dikkat çekiyor. TBMM Çevre Komisyonu Üyesi ve CHP Sözcüsü İzmir Milletvekili Murat Bakan, konuyu meclis gündemine taşıdı. Kyme antik kenti ile ilgili 26. dönemde verdiği dört yazılı soru önergesi ile 27. dönemde verdiği 13/05/2019 tarihli 7/12111 esas numaralı yazılı soru önergesinin yanıtsız bırakıldığını hatırlatan CHP’li Bakan, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından yanıtlanması istemiyle bir yazılı soru önergesi daha verdi. KORUMA DURUMU DERECESİNİN DÜŞÜRÜLMESİNİN NEDENİ AÇIKLANMALI CHP’li Bakan, “İzmir tarihiyle, doğasıyla, kültürüyle ve özellikleriyle eşsiz bir kent... Aynı zamanda İzmir bir liman kenti... Her zaman denizciliğin ve limanlarımızın gelişmesini arzu etmiş, bu doğrultuda taleplerimiz ve girişimlerimiz olmuştur. Ancak bunun, kentin tarihinin ve kültürünün yok edilmeden yapılması önceliğimizdir. Koruma durumu birinci derece arkeolojik sit alanı olan bölgenin, üçüncü dereceye düşürülmesinin nedeni açıklanmalıdır. Eğer iddialar doğru ise; tarihi MÖ 2000’lere dayanan, tarihinin gün yüzüne çıkarılması için yıllarca arkeolojik kazı çalışmalarının yapıldığı Kyme antik kentinin bir projeye kurban edilmesi kabul edilemezdir. Aliağa limanında bir revizeye ihtiyaç varsa bu tarihsel ve kültürel miraslarımızı yok ederek yapılmamalı, başka bir yol bulunmalıdır. İzmir’in tarihi ve kültürel değerlerinin ortaya çıkarılmasını, insanlığın ortak kültürel mirası olan Kyme antik kentinin bir yandan kazılarının devam etmesini bir yandan korunmasını bir yandan da İzmir turizmine katkısının sağlanmasını talep ederken Bakanlık’ın burayı yok edecek kararlara aracılık etmesi çok üzücüdür” diye konuştu. CHP’Lİ BAKAN KÜLTÜR VE TURİZM BAKANI’NA SORDU: 1 – Yaklaşık 40 yıldır koruma durumu 1. derece arkeolojik sit alanı olan bölgenin, 28.03.2019 tarihli 11049 sayılı kurul kararı ile 1. dereceden 3. dereceye düşürülmesinin sebebi nedir? 2 – Alınan kurul kararının; Nemrut Körfezi’nde faaliyet gösteren Nemport A.Ş.’nin limandaki kapasitesini artırabilmesi amacıyla hazırladığı proje kapsamında olduğu iddialarına dair açıklamanız nedir? 3 – Koruma durumu değişikliğinin söz konusu şirketin projesiyle bir ilgisi varsa, 1. derece arkeolojik sit alanı olan bölgenin 3. dereceye düşürülmesi kararı hangi hukuki temele dayandırılarak alınmıştır? 4 – Kyme antik kentinin kazılarının durdurulmasının ve devam etmemesinin sebebi nedir? Kazıların devam etmesi için hangi somut adımlar atılmakta hangi çalışmalar planlanmakta ve/veya yürütülmektedir? 5 – Hem İzmir’in tarihi ve kültürel değerlerini ortaya çıkarmak hem de insanlığın ortak kültürel mirası olan Kyme antik kentinin korunması ve İzmir turizmine katkıda bulunması için hangi çalışmalar yürütülmektedir ve/veya yürütülecektir? KYME ANTİK KENTİ’NİN TARİHİ İzmir’den Bergama’ya giden yolun sol tarafında, Aliağa İlçesi’nin 6 km güneyinde yer alan Kyme antik kenti, MÖ 2000’in sonlarında, Çandarlı Körfezi’nin güney kısmında derin bir koy içinde, Hellas’ın kuzeyinden gelen halklarca kurulmuştur. İki nehirle sınırlanmış iki tepe üzerine inşa edilmiş olan kent, denizdeki güçlü konumu, hinterlantındaki verimli ovanın varlığıyla özellikle şarapçılık, zeytin, üzüm, buğday ve zeytin ile seramik alanlarında çok önemli gelişmeler göstermiş, oldukça kısa bir süre içinde ‘Aiolis kentlerinin en önemlisi ve en büyüğü’ durumuna gelmiştir. Kyme’de yapılan kazılarda; tapınak, portikli ev, antik tiyatro ve liman ortaya çıkarılmış, nekropol (geç antik dönem oda mezarları) ve Arkaik Dönem’e ait heykeller bulunmuştur.