Küresel çapta başlayan koronavirüs aşı kampanyalarına devam edilirken ortaya çıkan ciddi yan etki vakalarından sonra birçok Avrupa ülkesi tarafından kullanımı askıya alınan AstraZeneca aşısıyla ilgili flaş bir gelişme yaşandı. Avrupa İlaç Ajansı'nın (EMA) açıklamalarından sonra aşının uygulamasını askıya alan tüm ülkeler teker teker kararlarından vazgeçtiklerini açıkladı. Aşı üreticisinden ve bilim insanlarından ise tartışma yaratan yan etki karmaşasıyla ilgili flaş açıklamalar peş peş geldi. Avrupa Birliği'nin ilaç sektörünü düzenleyici kurumu Avrupa İlaç Ajansı (EMA), uygulanan bazı kişilerde kan pıhtılaşmasına yol açtığı gerekçesiyle Avrupa Birliği (AB) üyesi birçok ülkede kullanımı askıya alınan Oxford-AstraZeneca aşısının güvenli olduğunu ve aşılamayı durdurmak için bir neden bulunmadığını açıkladı. EMA Genel Müdürü Emer Cooke, Güvenlik Komitesi toplantısı sonrası Amsterdam'da yaptığı açıklamada, "açık bir bilimsel sonuca vardıklarını" söyledi. AstraZeneca aşısının güvenliği olduğunu vurgulayan Cooke, "Aşı etkildir. Bireysel kan pıhtılaşması vakalarını inceledik ve aşılama sonrası sıradan trombozlardan daha az vaka olduğu sonucuna vardık" dedi. Bununla birlikte, son günlerde gündeme gelen şikayetlerle aşı arasındaki bağlantının henüz gözardı edilemeyeceğini belirten EMA Genel Müdürü, aşının faydalarının, dezavantajlarına ağır bastığı kanaatine vardıklarını bildirdi. EMA'ya göre, her gün binlerce kişinin koronavirüs nedeniyle hayatını kaybettiği AB ülkeleri için aşı büyük önem taşıyor. EMA'nın açıklamasının ardından Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya Astra Zeneca aşısının yapılmasına geri dönüleceğini duyurdu. İngiltere Başbakanı Boris Johnson da Oxford-AstraZeneca aşısının güvenli olduğunu, yarın kendisinin de bu aşıyı olacağını açıkladı. Johnson, aşının Kovid'i önleme bakımından yararlarının risklerinden çok fazla olduğunu belirterek, aşı sırası gelenlerin aşı olmasını istedi. UZMANLAR AŞILANANLARDA GÖRÜLEN YAN ETKİYLE İLGİLİ AÇIKLAMA YAPTI İngiltere İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA) AstraZeneca aşısıyla bağlantılı olduğu düşünülen ve tüm dünyada korku yaratan 'pıhtı' yan etkisiyle ilgili önemli açıklamalar yaptı. MHRA başkanı Dr. June Raine yaptığı açıklamada aşılanan kişilerde görülen pıhtı yan etkisinin aşıdan ziyade Kovid-19'un kendisinden kaynaklanmış olabileceğini belirtti. Yapılan incelemede İngiltere'de aşılanan 11 milyon kişi içinde 5 kişinin beyin damarlarında 'Serebral venöz sinus trombozu' oluştuğu anlaşıldı. Beyindeki sinüslerde pıhtı oluşması sonucu ortaya çıkan dolaşım bozukluğu olan tıbbi durumun ortaya çıktığı kişilerin hepsinin erkek olduğu ve yaşlarının 19 ila 59 arasında değiştiği açıklandı. Bu kişilerden ise sadece birinin durumunun tehlikeli olduğu bildirildi. Avrupa'da ise aşılanan toplam nüfus içerisinde sadece 13 kişide bu sendromun görüldüğü açıklandı. Bu sendromun semptomları arasında baş ağrısı, görmede bulanıklaşma ve halsizlik yer alıyor. Ancak bu semptomlar hızla kötüleşerek hareket kabiliyetinin tamamen yitirilmesi ve nöbet geçirmeye kadar ilerleyebiliyor. John Hopkins Üniversitesi'ne göre ABD'de her yıl bir milyon kişiden beşi bu sendroma yakalanırken İngiltere'de ise bu rakamın yıllık 330 hastada görüldüğü düşünülüyor. Uzmanlara göre bu hastalık en çok düşük tansiyon hastaları, kanserli kişiler, dolaşım hastalıkları olanlar ve kanda pıhtılaşmaya yatkın bireylerde görülüyor. ASTRAZENECA'NIN BAŞINDAKİ İSİMDEN FLAŞ AÇIKLAMA GELDİ Öte yandan Oxford-AstraZeneca aşısı şefi güvenlik gözlem sistemlerinin tam kapasiteyle düzgün şekilde çalıştığını açıkladı. Reuters'da yer alan habere göre Avrupa Birliği ve İngiliz aşı düzenleyicilerinin açıklamalarının ardından konuşan AstraZeneca aşılarının başındaki isim Andrew Pollard BBC Radyosu'na yaptığı açıklamada "Şu anda bunun güven verici olduğuna odaklanmalıyız. Günün sonunda herkes şunu bilmeli ki biz aşılarla değil virüsle mücadele ediyoruz." sözleriyle aşıyı savundu. EMA'nın açıklamasının ardından, Fransa, Almanya, İspanya, İtalya, Letonya ve Litvanya, AstraZeneca ile aşılamaya yeniden başlayacaklarını açıkladı. İrlanda ise bu konudaki bugün açıklayacağını duyururken, İsveç birkaç güne daha ihtiyacı olduğunu bildirdi. AB üyesi Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, İrlanda, Hollanda, Danimarka, Avusturya, Bulgaristan, Kıbrıs, Lüksemburg, Portekiz, İsveç, Estonya, Litvanya, Letonya ve Slovenya'nın yanı sıra AB dışındaki İzlanda ve Norveç de AstraZeneca aşısını geçici olarak durdurduklarını açıklamıştı. Bazı ülkeler AstraZeneca aşısını tümden durdururken, bazıları sadece aşının 1 milyon dozluk belli bir partisinin kullanımını askıya aldı. AVRUPA'DA YAKLAŞIK 20 MİLYON KİŞİYE UYGULANDI Bugüne kadar Avrupa'da yaklaşık 20 milyon kişiye uygulanan AstraZeneca aşısı ile ilgili olarak 25 nadir görülen kan pıhtılaşması vakası saptandı. EMA, aşı paketlerine, şikayetlerle ilgili bir uyarı eklenmesi önerisinde bulundu. Norveç ve Danimarka'da AstraZeneca aşısı uygulanan 50 yaşın altındaki 6 kişide şiddetli tromboz ve trombosit kıtlığı geliştiği haberleri üzerine aralarında İrlanda, Hollanda, Almanya, Fransa ve İtalya'nın bulunduğu 13 AB ülkesi, aşının kullanımını geçici olarak durdurma kararı almıştı. EMA Güvenlik Komitesi ise Salı günü yaptığı toplantıda AstraZeneca aşıısı uygulanan kişilerde ortaya çıkan, düşük trombosit sayısı gibi olağandışı bazı özellikler dahil kan pıhtılaşması vakalarını ayrıntılı biçimde değerlendirmeye başladı. 'AŞININ FAYDALARI YAN ETKİ VE RİSKLERİNE AĞIR BASIYOR' Aşı ile kan pıhtılaşması vakaları arasındaki bağlantı incelendi. AstraZeneca aşısının hastaneye yatma ve ölüm riski açısından koronavirüsün neden olduğu Kovid-19 hastalığını önlemede faydalarının, yan etki ve risklerine ağır bastığını açıkladı. Değerlendirme sürecinde, aşılamadan sonra bildirilen tüm kan pıhtılaşması ve diğer yan etkilere ilişkin mevcut veriler gözden geçirildi. Aşı olan kişilerde ortaya çıkan yan etkilerin AstraZeneca aşısından mı yoksa başka nedenlerden mi kaynaklandığı konusunda, klinik koşulların hızlı ve kapsamlı analizi yapıldı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Direktörü Hans Kluge de AstraZeneca aşısının yararlarının, yan etkilerine çok daha ağır bastığını söylemişti. Kluge, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, AstraZeneca aşılarının uygulamasını askıya alan ülkelere, aşılama çalışmalarına devam etmeleri çağrısında bulunmuştu.