Hale YILDIRIM / GÜNDEME BAKIŞ - İzmir Büyükşehir Belediyesi Kasım Ayı Meclisi 5. Birleşimi Başkan Cemil Tugay idaresinde gerçekleştirildi. Mecliste İzBB’nin 110 milyar TL’lik bütçesi görüşüldü.

AK Parti Meclis Üyesi Nail Kocabaş, bütçeye yönelik konuşma yaparak, “İzmir Büyükşehir Belediyesi’in gideri 110 milyar., geliri ise 92 milyar hedefleniyor. Yani 18 milyar borçlanma planlanıyor. Geçen yıl 20 milyar borçlandınız. Yani iki yılda yaklaşık 38 milyar borç. Yani 2026 için yaptığınız bütçenin 3'te 1'nden fazla. Bir de şöyle bir durum var geçen yıl 16 milyar borçlanma öngördünüz, öngörünüz de yaklaşık yüzde 25 sapma meydana geldi. Ön görülerinizi tutturamadığınızı ne yazık ki varsayıyoruz. bu yıl yaklaşık 22.5 milyar borçlanacaksınız. etti mi size 2 yılda toplam borç 42.5 milyar TL. Sizin bu performansınızla son bütçenizde yapacağınız sıralarda toplam, kendi döneminizde borçlanmanız 100 milyar civarı olacak. “Borç meselesinde elbette ilkesel olarak karşı değiliz. Bu borçlanma yatırıma, İzmirliye hizmete dönüşse, İzmirlinin sorunlarını çözse hiç itirazımız olmaz. ancak sizin borçlanma anlayışınız yatırım odaklı olmayan borçlanma... Günü kurtarma üzere edinilen borçlar” dedi ve şunları kaydetti:

“YATIRIM BÜTÇESİ AZALMIŞ”

Sermaye giderleriniz, yani yatırım bütçeniz yüzde 30 civarında. Dönüp, bugün kabul etmediğiniz ama sizin partinizin yönettiği önceki döneme bakıyoruz: yüzde 40. O dönemde de yüzde 40 olmuyordu, kağıt üzerinde kalıyordu, bu dönemde de sizin yazdığınız gibi kağıt üzerinde yüzde 30 yatırım görünüyor. Kağıt üzerinde bile yatırım oranınız düşmüş durumda! Yani ne demek bu? İzmir’de yatırım niyetiniz azalmış, Kaynakları yatırıma değil başka alanlara harcamayı tercih ediyorsunuz. Kağıt üzerindeki rakamlar bile geriye gidiyorsa, Gerçek hayatta İzmir’in nasıl geri gittiğini siz düşünün!

“BÜTÇENİN TAMAMINI NEREDEYSE AK PARTİ VERİYOR”

92 Milyar TL gelir tahmininizin 86 milyarı yani % 94'ü nereden geliyor? Merkezi idareden alınan paylardan oluşuyor. Merkezi idareden gelen pay geçen yıl gelir oranınızda yüzde 93'lardeyken bı yıl yüzde 94'e çıkmış. Peki bu ne demek. Her çıktığında hükümet bizi engelliyor diyen CHP'li siyasilerin ve Büyükşehir yetkililerin, büyükşehirde yapacağı harcamaların artırarak veren ve bütçenin neredeyse tamamını veren bir AK Parti hükümeti var demek. Bu ne demek. Alın bu parayı İzmir'liye yatırım yapın, hizmet üretin, eser üretin diyen bir AK Parti hükümeti var demek. Peki İzmir Büyükşehir bu devasa bütçeyi ne yapıyor? İzmirliye nasıl değerlendiriyor? Geçtiğimiz 1.5 yılda somut adımları görmedik.... Bunu,konuşmamın devamında nasıl olduğunu sizlere göstereceğim.

“BÜTÇEYİ YAPAY ZEKAYA SORDUK”

2024 Yerel Seçimlere giderken belediye başkan adaylarını seçerken Genel Başkanınınız şöyle demişti, ''Yapay zeka ile aday belirledik'' Biz de sizin bütçenizi 'Yapay Zeka'ya sorduk! 'Mal ve hizmet alımları için ayrılan 31,5 milyar TL’nin tam 20 milyar TL’si, belediye şirketlerinde çalışan personelin maaşlarına gidiyor. Bunu bize yorumla' dedik. Yapay Zeka'nın cevabını okuyorum sizlere: Bu tablo, hizmet alımı kisvesi altında örtülü personel gideri yapıldığını ortaya koyuyor. Belediyenin asli personel organizasyonu şirketler üzerinden şişirilmiş durumda. Kamu kaynaklarının önemli bir kısmı doğrudan üretim yerine, şirket maaşlarına aktarılıyor. Hizmet alımı kaleminin bu denli büyümesi; partizan işe alımlar, verimsizlik ve denetim zafiyeti şüphesi doğuruyor. Sonuç, Mal ve hizmet alımlarının %63’ünün personel maaşına gitmesi, bütçenin sağlıksız yapısının en net göstergelerinden biridir.

“BÜTÇE SİMİLASYON”

Evet. Sizleri belirleyen Yapay Zeka'nın, sizlerin oluşturduğu bütçeye yorumu bu arkadaşlar. Bütçenizin genel olarak gelir -gider -borç durumu özetle bu şekilde …. Tabi bütçe ne için hazırlanır iş yapmak için hazırlanır …. 2026 yılında bütçeniz ile neler yapacaksınız, neler planlıyorsunuz ve bunların gerçekleşme ihtimali nedir biraz da bunlara bakmakta fayda var …. 2026 yılında 110 Milyar TL kaynak harcamayı planlıyorsunuz …. Bir bütçenin başarısı neyle ölçülür tabi ki gerçekleşme oranları ile ölçülür arkadaşlar . Gerçekleşme dediğimiz şey kağıt üzerinde ki gerçekleşme halimi yoksa hayat üzerinde ki gerçekleşme halimi önemli. Eğer kağıt üzerinde gerçekleşme oranına bakarsak o zaman da bütçe simülasyon bütçe oluyor. Eğer bütçe senin, benim yani tüm İzmirlilerin hayatına olumlu anlamda dokunarak gerçekleşiyor ise o zaman gerçekçi bir bütçe olur ve gerçekçi gerçekleşme oranları olur...

“GERÇEKLER ÇOK FARKLI”

Şuan görüştüğümüz İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 2026 yılı bütçesinin yaklaşık % 30'nu yatırımlara ayırdığınızı iddia ediyorsunuz. Elbette yarınla ilgili yorum yapmamız için düne bakmamız gerekir zira yarınların referansı dündür. Şimdi kısaca şunu söylememiz gerekir. İzmir Büyükşehir belediyesi sizin döneminiz olan 1,5 yılda yaklaşık 120 milyar gibi bir kaynak kullanmış ve yine sizin iddianız bunun yine ortalama % 30’nu yatırımlara ayırdığınızı ve yatırım yaptığınızı söylüyorsunuz.
Ama gerçekler çok farklı.

ALT-ÜST GEÇİT YAPAMAYACAĞINIZ ORTADA

Kent içi ulaşım başlığı altında taşıt ve yaya alt-üst geçit yapılmasına 1 milyar 735 milyon ayırdık diyorsunuz, yani bu kaynakla battı çıktılar, taşıt üst geçit, yayalara üst geçit, alt geçti yapacağız diyorsunuz. Geçen yıl bu oran 600 milyon TL'yidi. Bir gelişme var gibi görünüyor. Amaaaa gelelim işin gerçeklerine. Geçen yıl da zaten ayırdığınız bütçe ile bu faliyeterin olmayacağını biliyorduk, bu yıl da bu bütçe ile ne taşıtlara ne de yayalara alt ve üst geçit yapamayacağınız ortada?

Bu fotoğraftaki yarım kalan üst geçit neresi biliyor musunuz? Belki Karşıyaka Meclis Üyeleri bilir, önünden de geçiyordur! Belki de önünden geçerken hayıflanıyordur, Opera binasını öylece bıraktık yetmedi şimdi şu üst geçidi bile yapamıyoruz diye! Yeni Girne Bulvarı'nda, başlarken adeta davul zurna ile duyurduğunuz, boy boy haber yaptırıdğınız üst geçit yarım kalmış kaderine terk edilmiş...

Eylül ayında oradan geçerken dikkatimi çekip, arabadan inip bakmıştım. Başlanmış ama öyle bırakılmış. (fotoğraftaki bilgileri göster) Yapı bilgi levhasında iş başlama tarihi Kasım 2024- iş bitim tarihi Haziran 2025 yazıyordu. Her işinizde olduğu gibi bunu zamanında bitiremeyip hatta yarısına bile gelmeden kaderine terk edip gitmişsiniz. Bütçe konuşmamın içerisine alacağım için dedim ki kendi kendime 'gidip bir bakayım belki bitmiştir, mecliste haziruna yanlış bilgi vermeyeyim' Dün yağmurda yağıyordu Karşıyaka bölgesinde. Bir kaç malzeme eklenmiş üst geçit çalışması için, gelişme yok denecek kadar az. Sonra yapı bilgi levhası gözüme çarptı. (iki fotoğrafı yan yana alarak göster) Bakın 3 ay arayla çektiğim 2 fotoğraf, siz ne fark görüyorsunuz? 150 yıllık koskoca İzmir Büyükşehir Belediyesi, ayıbını örtmek için iş bitim tarihinin üzerini boya ile kapatmış. Bunu ben yapmadım arkadaşlar. Bunu yine bir işi beceremeyen sizlerin yönettiği İzmir Büyükşehir Belediyesi yaptı. Hadi anladık opera binasına kabiliyetiniz yetmedi öylece utanç içinde bıraktınız, Onat Tüneli'ni 10 yıl oldu hala bitiremediniz... altı üstü bir üst geçit. Bunu da yapamadığınız gibi bilgileri saklayarak beceriksizliğinizi örtemezsiniz!

“GAZİEMİR İÇİN ORTADA PROJE YOK”

Gelelim benim de Meclis Üyesi olduğum Gaziemir'e... Akçay Caddesi Optimum AVM ile ESBAş arasına üst geçit yapıalcak ama ortada proje dahi yok. Hala orada binlerce yaya, her gün trafiğin içinden karşıdan karşıya tehlike içinde geçmek zorunda kalıyor. Her yıl projelendirme aşamasında ama yok.

Vaatlerinize bakıyoruz, sizlerin hazırladığı ballandıra ballandıra anlattığınız stratejik planlarınıza bakıyoruz ve hatta görev süreniz boyunca beyanlarınıza ve verdiğiniz sözlere bakıyoruz neler varmış neler yapılmamış. Şimdi siz her nekadar bir dönem önceki CHP'li başaknınızı inkar politikası izleseniz de sizin de onun söz veridkleri ama yapamadıklerını söz verdiniz ve hala orata bir gelişme yok.

Yani ne görüyoruz yok yok.. Bu bütçe ile de kente ne gibi araç ve yaya üst geçit yapacaksınız merakla bekliyoruz!

Karşıyaka İskele önünde şöyle bir değişiklik yaptınız, alt geçit değil de iskele kenarını genşleteceğiz, üst geçit yapcağız dediniz. ama yine söylemlerde kaldı bu vaatlerde... Buralarda battı çıktı yapacaktınız ne oldu, kaynak mı yok, teknik sorun mu yaşadınız, görünen o ki 2. yaptığınız bütçede de bu işler olmayacak. Hadi inşallah kısmet olursa dehyip, 3. yapacağınız bütçeye. Tabi geçtiğimiz dönemin devamısınız parti olarak, bu vaatler verileli 7 yıl oldu, inşallah 8. bütçede yaparsınız. Biz pek ümit etmiyoruz ama ümüdimizi korumak istiyoruz.

ASFALTTA KÜÇÜK İCRAAT NASIL BÜYÜTÜLÜR!

Gelelim asfalta. Şimdi duyar gibiyim kaynağın çok büyük bir kısmını mevcut yolların asfaltlanması, bakım onarımına ayırmıştık diyeceksiniz... Sayın Başkanın, video ekibini tebrik ediyorum. Az nasıl çok gösterilir, küçük bir icraat nasıl köpürtülür, sanki bir mahalle baştan aşağı asfaltlandı da onun videosu çekiliyor gibi çok güzel bir prodiksiyon yapılıyor. Bu konu da kisme elinize su dökemez, takdire şayan... Söylüyorsunuz ya sürekli yolları asfaltlıyor bakımını yapıyoruz.. Rekor asfalt yıllarına girdik yıllarca yapılmayanları biz yapıyoruz diyorsunuz ya.. Evet arkadaşlar bunlarla ilgili de size, sizin hazırladığınız, ortaya koyduğunuz verilere üzerinden rakamalar vereceğim. 2025'te 1 milyon 300 bin ton asfalt atmayı hedeflemeişsiniz, 550 bin tonda kalmışsınız. Hedefin yarısına bile ulaşamamışsınız.

Boy boy reklam yapıp, tel tel döküldüğünüz yollar... geçen yıl bütçede asfalt kaplama, bakım, onarım işlerine 4.5 milyar TL ayırdığınızı yazdınız. Evet yazdınız, yazıda kaldı! Çıkın İzmir'de herhangi bir vatandaşa sorun, İzmir'de yaşadığınız en büyük sorun ne diye, ilk olarak çukur, bakımsız, eski yollar olacak. Hadi vatandaşı da geçtim kendi CHP'li Çiğli Belediye Başkanınızı dinleyin. Ne diyor Sayın Çiğli Belediye Başkanı, ''Ciddi asfalt sorunu yaşıyoruz. Gerçekten kötü kabul ediyorum'' Bunu AK Partili bir Belediye Başkanı söylemiyor, bunu söyleyen CHP'li Belediye Başkanı. 2026'da da 6.5 milyar tl ayırmışsınız. Çalışmaya niyetiniz olmadıktan sonra ayırsanız ne olur ayırmasanız ne olur. Asfalt atmada her geçen yıl kötüye doğru giden istikrarlı bir performansınız var.

“İZMİR’DE HER 3 YAPIDAN 1’İ KAÇAK”

Bilimsel ve resmi açıklamalar İzmir’in bina stoğu için oldukça sert: İzmir Ekonomi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Celalettin Kozanoğlu: İzmir’de yaklaşık 1 milyon bina var. Bu binaların neredeyse yarısı 1998 deprem yönetmeliği öncesi yapılmış. Şehirde yüzde 35 civarında kaçak yapı bulunuyor. 150–200 bin binanın acilen kontrol edilmesi gerektiğini söylüyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın İzmir için hazırladığı verilere göre: 165 bin riskli bina tespit edilmiş durumda. Bunların içinden 36 bin binanın acil olarak yıkılması ya da dönüşüme girmesi gerekiyor. Müteahhitler Federasyonu temsilcileri, İzmir’deki yapı stoğunun yaklaşık %60’ının riskli olarak değerlendirildiğini ifade ediyor.

Bu şu anlama geliyor: İzmir’de her üç binadan biri kaçak, Her iki binadan biri eski yönetmeliğe tabi, Toplam 165 bin bina resmi olarak riskli, 36 bin bina için ise “acil dönüşüm” uyarısı var. Kentsel Daire Başaknlığı'na 764 milyon TL ayrılmış. Yani bu ne anlama geliyor. İzmir'de kentsel dönüşüm yapmayacağız.

“OTOPARK KRİZİ BÜYÜYOR”

Bugün İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin toplam 14 bin 916 otopark kapasitesi var.
8 bin 928’i kapalı, 4 bin 33’ü açık otopark… Bir de bin 955 kapasiteli Mustafa Kemal Sahil Bulvarı’nda hizmet veren abone otoparkı… Ama neye yarıyor? İzmir’de otopark krizi yıllardır büyüyor! Yeni otopark yapılmıyor, yatırım yok, çözüm yok! Burada enterasan bir durum yaşıyoruz. Normalde her dönem bir öncekine göre bir artış yaşanır bütçelerde, otoparkta tam tersi görüyoruz. Geçen yıl Otopark yapım faaliyetlerine 60 milyon ayırmışsınız, bu sene 56 milyona düşmüş. Zaten geçtiğimiz yıl, izmrli hemşehrilerimizin otopark sorununa bir merhem olmadınız bu yıl bütçeyi de düşürmüşsünüz. Zaten ayırdığınız bütçe kente otopark kazandırmaya yetmez de sembolik ayırmada bile düşüş yaşamışsınız. Ayrıca sizin 2026'da otopark sayısını arttırma gibi bir hedefinizin olmadığını, kentin en büyük Çankaya Katlı Otopark'ını yıkmak isteğinizden anlayabiliyoruz. Yeni bir otopark yapmanızı beklemiyoruz ama mevcut olanı koruyup kollamak yerine, otoparkları da yıkıyorsunuz! Bütçenizde otoparkta şunu da gördük. 2027'de 66 milyon ve 2028'de 76 milyon öngörmüşsünüz. Yani diyorsunuz ki, ben 3 yıl daha otopark yapmayacağım!

Öte yandan İzmir Büyükşehir Belediyesi, daha Temmuz ayında meclise getirdiği önergede, 2019 Ulaşım Master Planı’na atıfta bulunarak “şehir merkezinde otopark yetersizliği var, kısa süreli kullanım teşvik edilmeli” diyordu. Ağustos Ayında Alsancak Vasıf Çınar Bulvarı'nı pilot bölge seçerek yol kenarı otoparkları abonman sistemine geçirdi. Ardından bu kez dönüp, kısa süreli kullanım teşvik edilmeli söylemlerinin tam tersini savunarak, kent merkezinde abonman sistemine geçti!
Sormazlar mı adama: Ne değişti de düşünceniz bu kadar değişti? Yoksa otopark sorunu sihirli bir değnekle bir gecede çözüldü de bizim mi haberimiz yok? Biz o gün mecliste çok açık söyledik:
“Bu uygulama yanlış! Daha iki ay önce söylediklerinizle bugün getirdiğiniz karar birbirini tutmuyor.”
Ama yine dinlemediniz. Şimdi de basında, sosyal medyada çıkıp “Ulaşım Ana Planı 2040 kapsamlı bir yol haritası sunacak” diye konuşuyorsunuz. Kendi çizdiğiniz haritayı iki ay içinde inkâr eden bir yönetim, İzmir’e nasıl yol gösterecek? Biz de büyük bir merakla bekliyoruz!

RAYLI SİSTEM DEPEOLAMA

İzmir Hafif Raylı Sistemi Araç Depolama Tesisleri Yapım işi. Bu yıl da 820 milyon ayırmışsınız! Şöyle hatırlatayım, Halkapınar'da çökmenin olduğu ve maalesef iki işçinin hayatını kaybettiği yer. 2016 yılında başladı. Yıl oldu 2025. Hatta 2025'i de bitiriyoruz. 10 yıl geçti. Ne oldu burası? Bilen var mı? Yanında Gençlik ve Spor bakanlığımızın başlayıp kısa sürede bitirdiği kentin en büyük olimpik yüzme havuzu var. Siz oraya başladığınızda orası otluk alandı. Siz hala orayı bitiremediniz ama AK Parti iktidarı hemen yanı başında İzmir'e kısa sürede dev bir hizmet daha kazandırdı! Sanırım aramızdaki hizmet anlayışı farkı gösteren anlaşılır bir örnek!

GELİR TARAFINDAKİ ARTIŞ

Gelir tarifelerinize bakıyoruz… Hani hep “Sosyal belediyecilik” diyorsunuz ya, iş uygulamaya gelince ortada sosyal olan tek bir şey yok! Huzurevi ücretlerine yüzde 50 zam yapmışsınız!
11200 TL olan tarifeyi 16100 TL’ye çıkarmak sosyal belediyecilik mi? Mezar yeri ücretlerine yüzde 100 zam yapmışsınız! Hangi vicdana sığıyor? Sahipli hayvan gömü ücretine bakıyoruz; yüzde 50 artmış! Yıllardır söz verip bir türlü kapasite artışı yapamadığınız otoparklara bakıyoruz; yüzde 50 ile yüzde 150 arasında değişen fahiş zamlar var! Hani sosyal belediyecilik? Hani vatandaşın yükünü hafifletmek? Aramızdaki farklardan bahsedeceğim , vizyon farkından bahsedeceğim... Bir tarafta ülkeyi otobanlarla, köprülerle bağlayan bir AK Parti, diğer tarafta yol yapamayan CHP'li İzmir Büyükşehir Belediyesi. Bir tarafta akıllı otomobil yapan AK Parti ve diğer tarafta şehirde akıllı trafik sistemi kuramayan CHP'li İzmir Büyükşehir Belediyesi. Bir tarafta 2 yıl dolmadan gibi kısa sürede 350 bin konut yapıp depremzedeye teslim eden bunla da yetinmeyip Türkiye genelinde 500 bin konut projesine başlayan AK Parti, diğer yanda kentsel dönüşümde temelde kalan, İzmirlilerin parasınını alıp evini yapmayan CHP'li İzmir Büyükşehir Belediyesi

Evet sizler önümüzde bir kitapçık koydunuz. Bütçe niyetine okuduk, taradık... Ne yazık ki her yıl olduğu gibi kağıt üzerinde kalacak, gerçek hayatta İzmirlilerin hissetmeyeceği bir bütçe hazırlamışsınız.