GÜNDEME BAKIŞ- İzmir Büyükşehir Belediyesi Kasım ayı sekizinci oturumu Başkanı Tunç Soyer idaresinde gerçekleşti. Oturumda ESHOT Genel Müdürlüğü 2021 Yılı Bütçe ve Performans programı konuşuldu. ESHOT Genel Müdürlüğü’nün 2021 Yılı tahmini gider bütçesi 1 milyar 817 milyon 146 bin TL, gelir bütçesi ise 1 milyar 176 milyon 196 bin TL, açık fazlanın finansmanı da 600 milyon olarak belirtildi.

ARAÇ YAŞ ORTALAMAMIZI 5.2’YE DÜŞECEK
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin araç yaş oranını düşürmesiyle ciddi bir tasarruf elde ettiğini kaydeden İzmir Büyükşehir Belediye Başkanvekili Mustafa Özuslu, “ESHOT hizmet yapıyor. Bu hizmeti yaparken kar amacı gütmüyor. Bütün hedefini bunun üzerine oturtuluyor. Mademki böyle bir kamu hizmetinden bahsediyoruz, böyle bir zarardan bahsedebilir miyiz? Eğersek kamu vicdanından kurtulabilir miyiz? Sonuçta hizmet veriyorsunuz, bunun karşılığında ya sponsorlar da ya da borçlanmalarla yapıyorsunuz.  Ekonomik olarak ülkede ne oluyorsa doğal olarak ESHOT yöneticileri bu kapsamda plan hazırlıyorlar. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2020-2024 stratejik 500 otobüs alma hedefi vardı. Ülke genelinde, tek seferde en fazla alınan otobüse alımını gerçekleştirdik. Böylece mevcut 1500 araç filosun gençleşecek. Teslim edilen araçlarla birlikte yaş ortalaması 5.2’ye düşecek. Avrupa standartlarına denk olacak. Eski araçları bir çok ihtiyacı olan daha kırsal kesimdeki belediyelerin hizmetlerine sunuyoruz. Onlar da işe yarıyor. Otobüs kullanımında şapka çıkaracak bir finansman yürütülüyor. Alırken de kazanıyoruz aslında. Hakikaten önemli bir iş yapılıyor. Kamunun bütçesini doğru kullanıyorlar. Ne yaparsak yapalım, ulaşım sisteminde tekerlik araçların önemi fazla.  Kalkınma Bakanlığı’ndan 105 milyon destek aldık. Kendilerine buradan teşekkürü borç bilirim” dedi.

120 DAKİKA İZMİR’E İYİ GELDİ
Geçtiğimiz aylarda toplu ulaşımda 90 dakika uygulamasının  120 dakikaya çevrilmesiyle ilgili de açıklamalarda bulunan Özuslu, “Gelelim 120 dakikaya… 120 İzmir’e iyi geldi. İlk binişlerde yüzde 1’lik bir artış olmuş. Böylece vatandaşın daha doğru otobüse yönlendirilmesi sağlanmış. İkinci binişlerde herkes ‘Neden 50 kuruş aldınız’ diye eleştirmişti, kimse neden birincisinde 10 kuruş indirim yapılması nedense konuşulmadı. Üçüncü binişlerin de arttığını görüyoruz” diye konuştu.

ÖTV VE KDV KALDIRILSIN
Özuslu konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
“Diğer konu İZTAŞIT… çok önemli bir hizmet . ESHOT’un oraya hizmet götürmesi çok zordu. Bununla birlikte uzak ilçelerde aynı standartlarda hizmet götürmüş oldu. Otobüslerin standartları da arttı. Bir talebimiz var. 600 milyon TL destek veriyoruz. Eğer ÖTV ve KDV kaldırılsa aşağı yukarı 135 milyon bir tasarruf söz konusu olacak. Bu da ciddi bir girdi. Biz bunu devletimizden talep ediyoruz. Madem kamu hizmeti, gelin buyurun, birlikte yapalım.”

RAYLI SİSTEM YETERLİ DEĞİL
İzmir’de raylı sistemin yeterli seviyede olmadığını kaydeden AK Partili Grup Başkanvekili Özgür Hızal,  “Aslında bugün ESHOT’u konuşuyorsak, tartışıyorsak, bunun temel sebebi maalesef ki günümüz Türkiye’sinde bu şehirde yeterli sayıda gelişmemiş olmasıdır. Ne kadar tartışırsak tartışalım lastik tekerlikli araçlarla bu taşıma işini yaparsak zarar ederiz. Dünyanın her şehrinde böyledir. ESHOT genel müdürlüğü kamusal hizmet veriyor. ESHOT’un tek geliri binişlerden olduğunu biliyoruz. ESHOT’un artık ciddi bir reklam geliri olduğunu biliyoruz. Asıl mesele neden kar edememesi, neden zarar etmesi değil, biz zararını tartışırken, doğru yatırımlarla bu zararın bir miktar aşağıya indirilmesini önerdik. Araç yaş ortalaması 10’un üzerindeydi. Bu da maliyeti arttırıyor. Ne kadar doğru eleştiri yaptığımız bir kez daha gördük. Sonuç itibariyle ESHOT, doğru bir yatırım ile yeni araç sözleşmeleri yaptı. Araç yaş ortalaması iniyor mu, inmiyor. Sabit duruyor. Yeni alınacak araçlarla yaşı düşecek.  Yeni araçlar alındı, bir takım zararların aşağı çekilmesi ön görüldü. Buna rağmen ESHOT tam manada istenilen yerde değil. Bu yıl 600 milyon yardım yapılacak. Geçmiş yıllarda ESHOT’ta İzmir Büyükşehir’in yapması gereken yatırım yıl sonunda hep artmıştır. Bu yıl sonunda 600 milyon üzerine çıkacaktır” dedi.

90 DAKİKAYI YENİDEN HAYATA GEÇİRELİM
AK Partili Hızal, 90 dakika uygulaması tarifesinin yeniden kentte hayata geçirilmesi gerektiğini belirterek, “90 dakika meselesi İzmir’de son aylarda ve günlerde en çok konuşulan konu. İzmirlilerin dediği gibi ‘90 dakikama dokunma’. Ulaşım sistemini kim kurdu, ESHOT, İzmir Büyükşehir  kurdu. Bu sistemle birlikte ikinci binişleri neredeyse zorunlu halde. Vatandaşlarımız bunu keyfi değil, zorunlu olduğu için kullanıyor. Bu mecliste 15 yıl boyunca ulaşımdaki en doğru uygulamayı CHP’lilerin oylarıyla kaldırıldı. ESHOT’un zararının aşağı çekilmesi, gerekiyorsa 600 değil, 700 milyon yapıp, 90 dakikayı geri getirelim. Vatandaş sizden 90 dakikanın, eski haliyle ücretsiz olarak devam etmesini istiyor. İkinci binişlerde ‘50 kuruşçuk’ diye değerlendirirseniz bu arka sıradakilere zor durumda bırakır.  Gelin hep beraber bu uygulamayı yeniden hayata geçirelim” dedi.

ESHOT’LARDA KORONAYA BİLE YER YOK
Pandemi döneminde İzmir’deki ESHOT seferlerinde azalma olduğunu ifadene Hızal,”Pandemi döneminde biz şunu da görüyoruz, kısıtlamaların yoğun olduğu dönemlerde ESHOT araçları ve duraklardaki yoğunluğu da gördük. İzmirli bir hemşehrilerimizin paylaşımını gördüm. ‘ESHOT’ta koronaya bile yer yok’ demiş. Bunu çözelim. 600 milyon değil, 700 milyonu yardım yapalım ve 90 dakikayı geri getirelim. Öğrenci öğretmelerin aylık kart uygulaması ne yazık ki hayata geçirilmedi. Bunun bir an önce hayata geçirilmesi gerekiyor” diye konuştu.  

KRİZE RAĞMEN…
Zorlu pandemi döneminde bile raylı sisteme yapılan yatırımların devam ettiğini kaydeden Başkan Soyer, “Raylı sistemler konusunda İzmir Büyükşehir Belediyesi geçen 1 buçuk yıl içerisinde çok önemli bir sınav verdi. Birincisi pandemiye, krize rağmen Narlıdere Metrosu takviminde işlemeye devam etti. Çiğli Tramvayı için ihale yapıldı, tamamlanma aşamasına geldi. Ama en önemlisi Buca Metrosu. Yaklaşık 1 milyar dolarlık bütçesi olan Buca Metrosu ile ilgili oluşturduğumuz konsorsiyumla  450 milyon dolarlık bir mutabakat sağlandı ve büyük bir aksilik çıkmazsa Ocak ayında uluslararası ihaleyi gerçekleştirme noktasında geleceğiz. Hedefimiz lastik tekerleklerden kurtulmak ve raylı sistemlerin daha yaygın kullanılmasını sağlamak. Önümüzdeki yıllarla ilgili çok daha projeksiyonumuz var. Gaziemir Karabağlar Metrosu ile ilgili proje ihalesine çıkıldı, uzatılması gereken hatlarla ilgili fizibilite çalışmaları devam ediyor. Kısacası konsantrasyonumuz orada. Ama burada bizim seçim öncesinde vaat ettiğimiz 5 yılda 500 otobüs hedefimizi 2 buçuk yıl bitmeden tamamlamış olacağız. Yüz elektrikli otobüsün önümüzdeki yıl alınması için süreci de başlatıyoruz. Burada da arkadaşlarımız çok başarılı bir performans ortaya çıkardı. Bu otobüslerin alımı 60 ay ve 570 milyonluk bir bütçeye tekabül ediyor, şu anda devlet malzeme ofisinden bunları peşin olarak almaya kalksanız 800 milyon. Bu olağanüstü bir başarı hikayesidir. Türkiye’de parmakla gösterilecek bir başarıdır. Tebrik ediyorum. İzmir için çok büyük bir kazanç…” dedi.

HERKESİN BİLMESİ GEREKEN BİR REALİTE
Başkan soyer konuşmasına şöyle sürdürdü:
“Otobüslerdeki sıkışıklıklarla ilgili rakamları paylaşayım; 18 Mart 2020 tarihinde 1 milyon 800 binin üzerinde biniş varken serviste olan otobüs sayımız 1315, bugün itibariyle 800 bine düşen yolcu sayımızda çalışan otobüs sayımız 1388. Bu herkesin bilmesi gereken bir realite. Her şeye rağmen, tüm bu krize rağmen sefer sayısında bir azaltmaya gitmedik. Bunu da takdirinize sunuyorum.”

YAPILACAK YATIRIMLARI AÇIKLADI
ESHOT’ta yapılan yatırımları ve tasarrufları açıklayan Soyer, “Şu an 65 durağımız güneş enerjili çalışıyor, bunu 225’e çıkarıyoruz. Her yıl 200 olmak üzere önümüzdeki yıllarda 1000 durağı yenilemeyi hedefliyoruz. Akıllı duraklarımız hayata geçiyor. ESHOT’un güneş enerjisi çalışmalarıyla 1 milyon 600 bin liralık bir tasarruf öngörülüyor. Elektrik otobüs alımı noktasında çok daha alma irademiz var, bunun içinde yüzde 10’luk bir pay ayırdık. Bunu büyütmek istiyoruz. Duraksamamızın nedeni biraz teknolojideki değişiklikler oldu, teknolojide o kadar farklı uygulamalar geliştiriliyor ki karar vermek zor. Bu süreçler hızlanır hale gelmeye başladı. Akıllı ve elektrikli otobüsler için olan süreci başlatmış olacağız. Kadın şoförler ile ilgili istidam hedefimiz 100’dü, 55’i işe başladı, hedefi tamamlayacağız. Kadın şoför sistemde çok anlamlı bir değişiklik yarattı. Filomuzun yaş ortalaması 5.2’ye düşmüş olacak. Son olarak tüm çalışma arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum, ağır bir sınav verdiler. Salgın sırasında tüm arkadaşlarımız canla başla çalışmaya devam ettiler. Hepsine teşekkür ediyorum” diye konuştu.