Kablosuz 5'nci mobil haberleşme ağı (5G) ile internet hızının çok büyük bir oranda artmasının yanı sıra akıllı şehirler, akıllı fabrikalar, akıllı araçlar, uzaktan ameliyat ve nesnelerin interneti (IoT) gibi teknolojilerin, hayatımıza daha fazla girmesi bekleniyor. Yaşar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Volkan Rodoplu, AB Marie Curie hibesiyle desteklenen 'Akıllı şehirlerde nesnelerin interneti için hizmet kalitesinin geleceği öngören haberleşme ağları ile sağlanması' başlıklı projesiyle 5G'nin de ötesine giden ve geleceğin mobil ağ teknolojisi 6G için büyük önem taşıyan yeni bir ağ mimarisi geliştirdi.
Proje, nesnelerin interneti için yapay zekâ teknolojisinin geliştirilmesi yoluyla akıllı şehirlerde çok sayıda uygulama sağlamayı amaçlıyor. Nesnelerin interneti; belediyeye otomatik olarak dolduklarını bildiren akıllı çöp kutularından yayaların ihtiyaçlarına göre aydınlatmalarını ayarlayan akıllı trafik lambalarına, akıllı fabrikalardan akıllı tarıma kadar değişen, akıllı şehirlerde konuşlandırılacak teknolojilerin temel sağlayıcısı olarak biliniyor. Projeyle ilgili bilgi veren Doç. Dr. Rodoplu, "5G'nin 4G'ye göre getirdiği en büyük yenilik, internet üzerinden uçtan uca haberleşme tünelleri açmak. Örneğin, bir uzaktan ameliyat gerçekleştireceksiniz. Doktor Amerika'da, hasta burada. 5G, Amerika'daki doktordan buraya bir sanal haberleşme tüneli açıyor ve bu sayede oradaki doktorun bıçağı oynatması, saniyenin beşte birinde burada hastayı ameliyat eden robotlara ulaşıyor. Benzer şekilde, önümüzdeki yıllarda YouTube videoları, Facebook akışları gibi her veri türü için internete bu uçtan-uca açılan haberleşme tünelleri hakim olacak. Projedeki amacımız, 6G'ye doğru giden yolda bu haberleşme tünellerindeki akışları en iyi hale getirmek" dedi.
5G ile kıyaslandığında, 6G'nin tamamen yapay zekâ tabanlı olacağını ifade eden Doç. Dr. Volkan Rodoplu, "Yöntemimizdeki ana fikir, gelecekte internet üzerinde oluşacak olan veri trafiğini yapay zeka kullanarak tahmin etmek ve haberleşme ağları üzerindeki akışları bu tahminlere dayanarak önceden düzenlemek. Bunun, 5G'nin internet üzerinde oluşturduğu haberleşme tünellerinden en büyük farkı ise bizim geliştirdiğimiz mimaride bu tünellerin tüm veri trafiği tiplerinin tahmin edilen gereksinimlerini göz önünde bulundurularak açılabilmesi. Buna, 'Geleceği öngören ağlar' diyoruz. Bu ağların hayata geçirilmesi, 6G'ye doğru giden yoldaki en önemli kilometre taşı. Haberleşme ağları geleceği ne kadar iyi öngörürse o kadar çok kişiye ve cihaza hizmet verme şansımız olur. Bu yüzden bu ağların geliştirilmesi, gelecekte internete katılacak olan milyonlarca nesnelerin interneti cihazının da yaratacağı veri trafik yükünü kaldırmada önemli bir rol oynayacak" dedi.
Doç. Dr. Volkan Rodoplu'nun projesinin 6G standartlarının oluşumunu da etkilemesi bekleniyor.
Projede gözetmen akademisyen olarak yer alan Yaşar Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cüneyt Güzeliş ve proje yürütücüsü Doç. Dr. Volkan Rodoplu, Teknoloji Günü adlı proje etkinliğinde, Karşıyaka Aydoğan Yağcı Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM) öğrencileriyle bir araya geldi. BİLSEM Merkez Müdürü Gözde Aydoğan'ın da katıldığı etkinlikte, Prof. Dr. Güzeliş öğrencileri yapay zeka, Doç. Dr. Rodoplu ise 5G ve ötesi teknolojiler hakkındaki sunumlarıyla bilgilendirdi. Volkan Rodoplu, "Yapay zeka ve haberleşme ağları kesişiminde yer alan bu proje hakkında BİLSEM öğrencileri, velileri ve öğretmenleri, son derece merak uyandırıcı, geleceğe yönelik sorular sordu. Bilimi ilkokul, ortaokul ve liseli öğrencilere yayarak onların bilişsel gelişimine katkıda bulunmuş olmaktan gurur duyuyoruz" diye konuştu.
Doç. Dr. Rodoplu ve Prof. Dr. Güzeliş, proje etkinliklerine bu yaz Yaşar Üniversitesi'nde gerçekleştirecekleri 'Yapay Zekânın Haberleşme Ağlarına Uygulanması Çalıştayı' ile devam edecek.
