ABD faizlerindeki hızlı yükseliş ve dolardaki değer kazancı gelişmekte olan ülke para birimlerine yönelik küresel riskten kaçışı tetiklerden, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın söylemleri ise TL'yi ayrıca baskılayan bir unsur olarak ön plana çıkıyor. ABD'de tahvil getirilerindeki yükseliş ise ABD'de faiz artırımlarının hızlanarak küresel talebin sınırlanacağı endişelerini beraberinde getirirken; içeride Merkez Bankası'nın (TCMB) enflasyon dinamiklerindeki yeni bozulmaları engellemek adına atabileceği adımlar hâlâ izleniyor. Piyasalar bugünlerde TCMB'den enflasyondaki ek bozulmalara karşı daha kuvvetli adımlar beklerken, TCMB PPK toplantısına 75 baz puanlık faiz artışı ve ardından geçen hafta da döviz likiditesini rahatlatmaya yönelik bazı adımlar attı. TCMB bugün ise piyasalarda gözlenen sağlıksız fiyat oluşumlarının yakından takip edildiğini, gerekli adımların atılacağını açıkladı. TCMB'den yapılan yazılı açıklamada, "Piyasalarda gözlenen sağlıksız fiyat oluşumları yakından takip edilmektedir. Gelişmelerin enflasyon görünümü üzerindeki etkileri de dikkate alınarak gerekli adımlar atılacaktır" denildi. DOLAR 10 KURUŞ GEVŞEDİ Dolar/TL'yi de tarihi zirvelerden sert gerileten neden TCMB açıklaması oldu. Dolar/TL bugün 4.5010 ile test ettiği tarihi zirvesinden TCMB açıklamasına ilk tepki olarak 4.4410'a kadar geriledi. Dolar/TL düşüşünü sürdürerek günün en düşük seviyesi olan 4.3950'yi test ettikten sonra saat 17:58'de 4.4250/4.4280 seviyesinde işlem gördü. Sepet bazında TL 4.9099 ile tarihi zirvesini yeniledikten sonra aynı saatte 4.8143/4.8192, euro/TL ise 5.3223 ile tarihi zirvesini gördükten sonra yine aynı saatte 5.2131/5.2157 seviyesinde bulunuyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün İran Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi Mahmud Vaizi ve beraberindeki heyetle AKP Genel Merkezi'nde bir görüşme yaptı. Kısa süre önce sona eren görüşmeye ilişkin Reuters'a bilgi veren bir yetkili, toplantıya Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya ve Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin de katıldığını ancak bugün AK Parti Genel Merkezi'nde olağanüstü bir ekonomi toplantısı yapılmayacağını belirtti. Nomura kıdemli gelişmekte olan piyasalar ekonomisti İnan Demir, "Erdoğan'ın açıklamalarının etkisi bir süre daha fiyatlanmaya devam edecektir. Bu açıklamalar sebebiyle Türkiye piyasalarından yaşanabilecek çıkışların sadece bir gün içinde tamamlanması pek mümkün görünmüyor. Dolayısıyla hâlâ o açıklamaların etkisini yaşadığımızı düşünüyorum" dedi ve ekledi: "Seçim ya da Halkbank belirsizlikleri Türkiye algısının kötü olduğu bir konjonktürde daha fazla endişeye yol açıyor olabilir ama son iki günde bu konuların yabancı yatırımcılar nezdinde Erdoğan açıklamaları kadar gündemde olduğunu gözlemlemedim." SOMUT ADIMLAR BEKLENİYOR TCMB'nin açıklamalarının ardından piyasalar hâlâ bankanın atacağı somut adımları bekliyor. Öte yandan bugün Halkbank yetkilisi Hakan Atilla'nın ABD'de gerçekleşecek dava süreci de piyasalarda yakından izleniyor. Bir bankanın döviz masası işlemcisi, "Küresel piyasalardaki gelişmekte olan ülkelere yönelik endişeler ve fon çıkışları son dönemde hiç olmadığı kadar kuvvetli. Benzer ülkelere baktığımızda emtia gelirleri sayesinde dış finansmana Türkiye kadar bağımlı bir ülke de yok diyebiliriz. Bu gelişmeler Türk piyasalarını satışlara açık bırakıyor. Siyasilerin düşük faiz söylemleri de bu baskıyı artırıyor... Görünüşe göre 7 Haziran'ı beklemeden bir faiz artışına doğru gidiyoruz" diye konuştu. Bankacılar TCMB'nin de yakından izlediği bir aylık zımni oynaklığın 20 olan değerinin de üzerine çıkarak geçen yılın Ocak ayından sonraki en yüksek seviyesinde seyretmesi sonrası TCMB'nin yeni bir adıma gittikçe yaklaştığını öngörüyor. TL NEDEN NEGATİF AYRIŞTI? TL bu yıl dolar karşısında yüzde 15'e yakın değer kaybederek gelişmekte olan ülke para birimleri arasında en çok değer kaybedenlerden biri durumunda. TL son dönemde S&P'nin kredi notu düşüşü ve enflasyon endişeleri başta olmak üzere gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışıyor. Bankacılar TL'deki değer kaybına neden olarak dolardaki küresel değer kazancı, S&P'nin not indirimi, ABD faizlerinin yüzde 3'ün de üzerine yükselmesi, petrol fiyatlarındaki sert yükseliş, yaklaşan seçimler öncesi genişlemeci politikalar, son PMI verisinin ekonomideki beklenen bir ivme kaybının başlangıcına işaret etmesi, yüksek enflasyon ve yüksek cari açığı gösteriyorlar. TL'deki değer kaybına, Erdoğan'ın seçimlerin ardından başkan olarak para politikalarında daha etkin rol oynayacağına yönelik açıklamaları da hız katıyor. Her ne kadar Erdoğan'ın düşük faiz isteğine yönelik vurgunun 7 Haziran da gerçekleşecek Para Politikası Kurulu (PPK) kararına yönelik olmadığı belirtilse de, söylemler satış baskısı yaramaya devam ediyor. Faizi ekonomik alanda her türlü kötülüğün anası-babası olarak tanımlayan Erdoğan hafta onu yaptığı açıklamalarda da 24 Haziran'dan sonra faizin şeklinin de, oranının da çok daha farklı bir şekilde gelişeceğini söyledi. Erdoğan, Bloomberg TV'ye yaptığı açıklamalarda TCMB'nin kararlarında bağımsız olduğunu ancak yürümenin başının sinyallerini de bir kenara koyamayacağını belirterek, TCMB'nin buna göre adım atacağını söylemişti. Erdoğan'ın bu hafta Londra'da yabancı yatırımcılara ekonomi yönetimi hakkında güven vermek için yaptığı toplantılara katılan yatırımcılar izlenimlerini "İnanmakta güçlük ve şok" sözleriyle özetlediler. Erdoğan ve beraberindeki heyet ile görüşen fon yöneticileri, Erdoğan'ın bir yandan artan enflasyonu aşağı çekmeyi, TL'deki değer kaybının önüne geçmeyi ve bir yandan da faizleri düşürmeyi nasıl başarmayı planladığı konusunda şaşkınlık içinde kaldıklarını belirttiler. TAHVİL FAİZLERİ SERT YÜKSELDİ Öte yandan tahvil bono piyasasında ise ABD faizlerindeki yükseliş ve TL'deki değer kaybı ile birlikte 10 yıllık gösterge tahvil getirisi dün 84 baz puan yükseldi. Tahvil getirileri ise bugün genel olarak aşağı yönlü bir seyir izledi. Gösterge 10 yıllık tahvil getirisi 27 Nisan haftasını yüzde 12.60 seviyesinden kapadıktan sonra 158 baz puanlık yükselişle 9 Mayıs'ta yüzde 14.18'e kadar çıkmıştı. Dün en yüksek yüzde 14.76 seviyesi test edilirken spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 14.31, valörde son işlem yüzde 14.71 oldu. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 14.76 seviyesinde gerçekleşirken, valörde saat 1656'da son işlem yüzde 14.61 oldu. Öte yandan 27 Nisan haftasını yüzde 14.36 seviyesinden kapayan gösterge iki yıllık tahvilde dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 16.45, valörde son işlem yüzde 16.80 oldu. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 16.77, valörde saat 1657'de son işlem yüzde 16.67 seviyesinden gerçekleşti. (Cumhuriyet)