Sık kabus görmek, yalnızca huzursuz gecelere değil, aynı zamanda daha kısa bir ömre de neden olabilir. Avrupa Nöroloji Akademisi (EAN) Kongresi 2025’te sunulan kapsamlı bir araştırma, sık kabus gören bireylerin erken yaşta hayatını kaybetme riskinin üç kat fazla olduğunu ortaya koydu.
İngiltere'deki Imperial College London'da görev yapan nörobilimci Dr. Abidemi Otaiku, beynimizin rüyadayken gerçek ile hayali ayırt edemediğini belirtti. Otaiku'ya göre, kabus sırasında ortaya çıkan yoğun stres tepkisi, “savaş ya da kaç” mekanizmasını tetikleyerek, kişiyi ter içinde, nefes nefese uyandırabiliyor.
KORTİZOL YÜKSEKLİĞİ HÜCRELERİ YAŞLANDIRIYOR
Kabusların yol açtığı en büyük sorunlardan biri, vücudun stres hormonu olan kortizolün kronik biçimde yükselmesi. Uzun süreli yüksek kortizol seviyeleri, bağışıklık sistemini zayıflatıyor, hücre yenilenmesini yavaşlatıyor ve hücresel yaşlanmayı hızlandırıyor.
Araştırmada, biyolojik yaş ölçümünde insan hücrelerinin uçlarında bulunan ve “telomer” adı verilen yapıların uzunluğu kullanıldı. Telomerlerin kısalması, bilim dünyasında yaşlanmanın en güvenilir göstergesi olarak kabul ediliyor.
KABUSLAR, UYKU KALİTESİNİ VE ONARIMI BOZUYOR
Kabuslar yalnızca zihinsel bir yük değil, aynı zamanda fiziksel onarımı da engelliyor. Uykunun derin evrelerinde gerçekleşen hücre yenilenmesi, sık sık uyanan kişilerde sağlıklı biçimde tamamlanamıyor. Bu da vücudun gece boyunca toparlanmasını zorlaştırıyor.
AYDA BİR KABUS BİLE RİSKLİ OLABİLİR
19 yıl süren ve binlerce bireyin katıldığı çalışmada elde edilen bulgulara göre, haftalık kabus gören kişilerde 70 yaşından önce hayatını kaybetme olasılığı üç kat fazla. Üstelik yalnızca ayda bir kez kabus görenlerde bile, hiç kabus görmeyenlere kıyasla daha hızlı yaşlanma ve artmış ölüm riski gözlendi.
SİGARA, OBEZİTE, HAREKETSİZLİKTEN DAHA GÜÇLÜ BİR RİSK FAKTÖRÜ
Araştırma, sık kabus görmenin; sigara içmek, obezite, sağlıksız beslenme ve düşük fiziksel aktivite gibi bilinen erken ölüm risklerinden daha güçlü bir belirleyici olabileceğini vurguluyor.
UZMANLAR NE ÖNERİYOR?
Kabus sıklığını azaltmak ve uyku kalitesini artırmak için uzmanların tavsiyeleri şöyle:
Yatmadan önce ekran süresini sınırlandırın
Düzenli uyuma ve uyanma saatlerine sadık kalın
Gündüz stresini azaltmak için meditasyon, yoga ya da nefes egzersizleri yapın
Kabuslar kronik hale geldiyse bir uyku uzmanına başvurun
