Büyükşehirlerde yaşayanlar için aidat oldukça önemli bir gider kalemi oldu. Apartman tipi yapılarda sadece temizlik ve ortak elektrik gideri ile süreci yönetmek mümkünken sitede oturanların faturası arttıkça artıyor. Peki en yüksek aidatları hangi ilçelerde yaşayanlar ödüyor. Hürriyet gazetesinden Gülistan Alagöz'ün haberine göre, Türkiye Veri İşleme Merkezi (TUVİMER) Ar-Ge ekibi tarafından geliştirilen Tapusor. com adlı platform, İstanbul, Ankara ve İzmir'deki sitelerin ortalama konut aidat değerleri incelendi. İSTANBUL İLK SIRADA Yapılan araştırmaya göre en yüksek aidat 3 büyük ilde İstanbul'da. İstanbul'da Beşiktaş'ta ortalama aidat bedeli 1200 lirayken onu Beykoz, Şişli, Sarıyer ve Bakırköy takip ediyor. İzmir'deki sitelere baktığımızda ise Güzelbahçe 400 lira ortalama ile ilk sırada. Onu Urla, Narlıdere, Karşıyaka ve Bornova izliyor. Başkentte ise aidatlar İzmir ve İstanbul'un altında. Ankara'da Çankaya 330 lira ile ilk sırada. Onu Gölbaşı, Beypazarı, Etimesgut ve Altındağ takip ediyor. Son 1 yıldaki konut aidat değerlerine baktığımız zaman ciddi artışlar da dikkat çekiyor. Silivri'de aidatlar 1 yılda yüzde 64, Şişli'de yüzde 53, Şile'de yüzde 38, Beşiktaş'ta yüzde 37, Beykoz'da yüzde 36, Zeytinburnu, Kağıthane ve Büyükçekmece'de yüzde 29, Üsküdar'da yüzde 27, Sarıyer'de yüzde 26 arttı. İzmir'de de yüzde 17 ile yüzde 46 arasında değişen oranda aidat artışları oldu. AİDATLARA İTİRAZ HAKKIMIZ VAR MI? Peki aidatlar konusunda haklarınızı biliyor musunuz? Ev sahibi ve kiraci olmanın farkları neler? Aidatları ödemezsek neler olur? Bu soruların yanıtlarını ve aidat konusunda bilmemiz gerekenleri Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz'a sorduk, şunları anlattı: - Apartman veya site aidatlarına itiraz ancak kat malikleri genel kuruluna katılım ile mümkün. Kurula ev sahipleri katılırken kiracılar sadece ev sahibinin vekaleti olması halinde katılabiliyor. Kurulda kararlar (yönetici seçimi haric) yüzde 51 oy ile alınıyor. Kararlar alındığında toplantıya katılmayan kat malikinin karara itiraz edebilmesi için 6 ay içerisinde Sulh Hukuk Mahkemesi'nde dava açması dışında bir yol bulunmuyor. Toplantıya katılıp olumsuz oy verenler için de toplantı tarihinden itibaren 1 ay içerisinde bu davanın açılması gerekiyor. - Sitenizde yapılması istenen yenilik ve ilave çok masraflı veya lüks ise veya sadece bazı kat maliklerinin kullanımına ilişkin ise diğer kat maliklerinin bu gidere katılması zorunluluğu yok. Örneğin site içerisinde bebek bakım odası yapılmak istenmesi halinde çocuğu olmayan kat maliklerinin bu gidere katılması zorunlu değil. - Aidatını ödemeyen veya boş olan dairelerin aidatları diğer kat maliklerine paylaştırılamaz. Boş olan dairelerin aidat ödeme sorumluluğu müteahhite aittir. - Kiracı ve mal sahibinin aidatlari ne şekilde ödeyeceği konusunda iki temel kriter var; İşletme bütçesi ve yatırım bütçesi. İşletme bütçesi çalışanların maaşı, ortak alan gideri gibi unsurları içeriyor ve bu gider kiracıya ait. Yatırım bütçesinden gelen masrafları kiracı değil ev sahibi ödüyor. Asansörün değiştirilmesi, binanın boyanması, demirbaş alımı gibi kalemler yatırım bütçesine giriyor. Kiracıların Denetim Kurulu'ndan bu bütçeleri isteme hakkı var. Bir de kiracının aidat yükümlülüğü en fazla ödediği aylık kira bedeli kadardır. Bu miktarı aşarsa sorumluluk mal sahibinde. - Aidatını ödemeyenler hakkında yönetici veya diğer maliklerden her biri dava açabileceği gibi icra takibi de yapabilir. Aidat ödememe halinde özel bir gecikme tazminatı hesabı da işler ve ödenmeyen aidatlar için aylık yüzde 5 gecikme tazminatı da alınır.