İzmir Ekonomi Üniversitesi İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Metehan Feridun Sorkun’un yürütücülüğünde hayata geçirilen projeye, İEÜ İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükrü Özen ve İEÜ Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Seda Can da araştırmacı olarak destek verdi. ‘Bireylerin atık ayrıştırma davranışlarında sokak atık toplayıcılarının rolü’ adlı çalışma; İzmir’in Balçova, Bayraklı, Bornova, Buca, Çiğli, Gaziemir, Güzelbahçe, Karabağlar, Karşıyaka, Konak ve Narlıdere ilçelerinde gerçekleşti.
İZMİRLİLER OLUMLU GÖRDÜ
Araştırmaya katılan İzmirlilerden, kendilerine yöneltilen sorulara 1 ile 7 arasında puanlama yaparak cevap vermeleri istendi. Araştırma sonuçlarına göre İzmirliler, ‘Atık toplayıcıları çevrenin korunmasına katkı sağlar’ maddesine 6.2, ‘Ekmeğini hak ederek kazanır’ maddesine 6.4, ‘Belediyelerin çevre temizliği yapmasına engel olmaz’ maddesine 5.9, ‘Atık toplayıcıları görünce rahatsız olmam’ maddesine de 5.9’luk puan ortalamasıyla olumlu görüş bildirdi. İzmirliler, topluma uyum noktasında atık toplayıcıların daha girişken olabileceğini de işaret etti.
DETAYLICA ELE ALINACAK
İEÜ İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Metehan Feridun Sorkun, araştırmaya ilişkin sonuçları ve sokak atık toplayıcılarının bireylerin atık ayrıştırma davranışlarına etkilerini, şubat ayında İEÜ’nün ev sahipliğinde düzenlenecek toplantıda uzman isimlerin de katılımıyla detaylıca ele alacaklarını söyledi. Projeye ilişkin detayları paylaşan Doç. Dr. Sorkun, “Araştırmamız, İzmirlilerin konuya ‘atık toplayıcılarının toplumsal düzene uyumu’ ve ‘topluma katkıları’ olarak iki boyutta yaklaştığını gösterdi. İzmirlilerin, atık toplayıcılarının topluma katkılarını yüksek bulması, araştırmanın dikkat çeken sonucu oldu. İzmirliler, atık toplayıcılarının yaptıkları işin toplum için yararlı olduğunu düşünüyor. Ancak işlerini yaparken toplumsal kurallara biraz daha fazla uymalarının da yararlı olacağını belirtiyor” dedi.
YARDIM ETME EĞİLİMİ DE VAR
Doç. Dr. Sorkun, sözlerini şöyle sürdürdü: “Projede, İzmirlilerin atık toplayıcılarına yardım etme eğilimlerini de araştırdık. Örneğin İzmirliler, çöplerini atık toplayıcılara ayrıştırarak verebileceklerini ve bu sayede onların işini kolaylaştıracaklarını belirtti. İzmirliler, atık toplayıcılara olumlu tutum besledikleri için onlara yardım etme niyetiyle de yaklaşıyor. Küresel ısınmaya bağlı oluşan iklim değişikliği, artan nüfus ve doğal kaynakların azalması gibi birçok faktör, geri dönüşüm konusunda herkese bireysel sorumluluklar yüklüyor. Belki farkında değiliz ama sokak atık toplayıcıları, geri dönüşüm ve atıkların değerlendirilmesi noktasında çok önemli rol üstleniyor. Bu konuda toplumsal bir görev yaptıklarını söyleyebiliriz. Projemizin amaçlarından biri, sokak atık toplayıcılarına karşı halkın tutumunu göstermekti. Bu noktada amacımıza ulaştık. İzmir’de elde edilen bulguların, Türkiye genelinde tutumu göstermek yönüyle de önemli olduğunu düşünüyoruz.”
