GÜNDEME BAKIŞ – Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Plan Hükmü İlavesi ve Plan Değişikliğine gitti.
EKLEME YAPILDI, ASKIYA ÇIKARILDI
İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Plan Hükümlerinin 8.17.7. Sit Alanları başlığı altına ilave plan notu olarak;
“Bu plan kapsamındaki doğal, arkeolojik, tarihi, kentsel ve kentsel-arkeolojik sit alanlarında (planda gösterilmiş ya da gösterilememiş) 2863 sayılı kültürve tabiat varlıklarını koruma kanunuile 1. numaralı Cumhurbaşkanlığı teşkilatı hakkında Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve ilgili yönetmelikleri uyarınca hazırlanan bilimsel araştırma raporuna uygun olarak değişiklik olması durumunda (sit alanlarının adlarının, derecelerinin veya sınırlarının değiştirilmesi); belirlenmiş veya belirlenecek olan yeni durum dikkate alınarak, ilgili koruma bölge kurulu veya tabiat varlıkları koruma merkez ve bölge komisyonu tarafından alınan kararlar, ilke kararları ve bu planın ilke ve esasları çerçevesinde bu planda değişikliğe gerek olmaksızın koruma amaçlı imar planları hazırlanabilir. Bilimsel araştırma raporu sonucuna göre sit statüsünün tamamen kaldırılması durumunda, mevcut arazi kullanım kararlarına uygun olarak bu planın ilgili plan hükümleri uygulanır” eklendi.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İTİRAZ ETTİ
Büyükşehir Belediyesi Bakanlığın hazırladığı plan ilave notlarına askı sürecinde itiraz etti. İtirazda; özetle şu görüşlere yer verildi:
PLANLAMA YAKLAŞIMINA AYKIRI ÇÜNKÜ…
“Planların kademeli birlikteliği ilkesi doğrultusunda hiyerarşik yapının üst kademeden alt kademeye doğru sırasıyla; Mekânsal Strateji Planı, Çevre Düzeni Planı, Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından oluştuğu, üst ölçekli plan ana kararlarının alt ölçekli plan kararlarını yönlendirici ve bağlayıcı nitelikte olduğu, üst ölçekli plan değişikliği yapılmasına gerek olmaksızın hazırlanacak olan koruma amaçlı imar planlarının “planların kademeli birlikteliği” ilkesine ve 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planının planlama yaklaşımına aykırı olduğu düşünülmektedir.
BELİRLENEN NÜFUS AŞILACAK
Yapılan plan notu ilavesi ile, Doğal sit alanlarının eşsiz özelliklerini koruma amacıyla uygulamadaki sorunları aşmak ve üst ölçekli plan değişikliğine gerek kalmadan koruma amaçlı imar planları hazırlanması hedeflenmektedir. Ancak, plan notu ilavesinde veya plan gerekçe raporunda ilgili mevzuat ve planlama ilkeleri (özellikle düşük yoğunluklu yapılaşmaya izin verilen Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanları için) doğrultusunda hazırlanacak planlara ilişkin plan kararları ve nüfus değerlerine yönelik herhangi bir sınırlama belirtilmemekle birlikte bu durumun, bölgedeki tarım alanlarının imara açılması yönünde emsal teşkil ederek baskı yaratacağı gibi, alt ölçekli planlarla bölgeye getirilecek yeni nüfus ile İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında belirlenen nüfus kabulleri aşılmış olacaktır”
ÇOK ÇARPICI BORNOVA ÖRNEĞİ
İzmir Büyükşehir Belediyesi itirazında geçtiğimiz günlerde Bornova Erzene Mahallesi’ndeki 194 hektarlık arazinin imara açılmasını atıfta bulunarak 1/100 binlik plana itirazını örneklendirdi ve şöyle denildi:
“Söz konusu bölgenin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Makamının 21.01.2021 tarih ve 137418 sayılı Olur'u ile "Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı" olarak tescil edildiği, Yürürlükteki İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda ‘Tarım Arazisi’, ‘Orman Alanı’ ve ‘Ağaçlandırılacak Alan’ kullanımlarında kaldığı, Yürürlükteki 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı'nda ‘Doğal Karakteri Korunacak Alan ve Mezarlık Alanı’ kullanımlarında kaldığı, Yürürlükte bulunan 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı hazırlanırken; kentsel gelişme eğilimlerinin değerlendirilmesinde mekansal gelişme bütünlüğünün planlı olarak sürdürülmesinin hedeflendiği, bu doğrultuda plan kararlarının üretildiği, mekansal büyümenin kontrol edilmesi ilkesinden hareketle, ağırlıkla orman, doğal ve ağaçlık karakteri korunacak alan, ağaçlandırılacak alan, yapı yasağı getirilmiş alanlar gibi büyük bölgesel açık alanlar ile tarımsal alanlardan oluşan ve gelişme alt yörelerini sınırlayıcı nitelikte olan yeşil kuşak program alanlarının belirlenmiş olduğu; bu durumun 1/25.000 ölçekli planın temel ilke ve stratejileri ile amaç ve hedeflerine, mekânsal plan kararlarına ve plan bütünlüğüne, hedef yılı plan nüfus kabullerine aykırı olduğu, önerilen arazi kullanım ve nüfus önerileri ile 1/25.000 ölçekli planın bütünlüğünü bozacağı,
KADEMELİ BİRLİKTELİK İLKESİNE UYGUN DEĞİL
Söz konusu imar planlarının açıklama raporunda; “Planlama alanı, 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı kapsamında kalmaktadır. Bu imar planlarında yapılan değişiklikle planlama alanını kapsayan bölgeler; orta yoğunluklu gelişme konut alanları, seyrek yoğunluklu gelişme konut alanları ve mezarlık alanları olarak düzenlenmiştir.” şeklinde bir açıklamaya yer verilmiş olsa da; yapılan incelemede daha önceden onaylanan ya da bu plan teklifi ile birlikte Bakanlık tarafından yapılan onama dosyası içerisinde ve İzmir Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü resmi internet sayfasında onaylanan 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliğine rastlanılmamış olduğu, Dolayısıyla; 1/100.000 ölçekli ve 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planlarında her hangi bir değişiklik yapılmaksızın Bakanlık tarafından söz konusu alt ölçekli imar planlarının onaylandığı, söz konusu planların yürürlükteki üst ölçekli planlara, 3194 sayılı İmar Kanunu ile ilgili yönetmeliklerine, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nde belirtilen planların kademeli birliktelik ilkesine aykırılık teşkil ettiği, değerlendirilmiştir.
KANUNA AYKIRI!
Plan kararları kapsamında yapılan incelemede ise; Plan önerisiyle alanın yaklaşık %42’si (80 ha) konut alanı olarak belirlenmiştir. Ancak, “3573 sayılı Zeytincilik Kanununa tabi alanlarda yalnızca zeytincilik faaliyetleri için kullanılabilir.” denilmektedir. Söz konusu alanların Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nde de “zeytinlik alan” olarak gösterilmesine rağmen, Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’nda “Gelişme Konut Alanı (Seyrek-Zeytinlik)”, Uygulama İmar Planı’nda ise “Konut (Zeytinlik Alan)” olarak planlanmıştır. Bu düzenleme ile zeytinlik alanlarda tariflenen %10 yapılaşma hakkının konut alanına konu edildiği ve plan notları ile toplam inşaat alanının 150’ye bölünmesinden elde edilen sayı kadar yapı yapılabilmesi hükmü doğrultusunda önerilen 276922 m²’lik toplam inşaat alanı ile yapı ve nüfüs yoğunluğunu arttırdığı, bu durumun söz konusu yönetmeliğe ve kanuna aykırılık teşkil ettiği tespit edilmiştir”
