2020 yılında pandemi sebebiyle sıfır araç pazarında yaşanan aksaklıklara bağlı olarak ikinci ele talebin artmasıyla fiyatlarda da büyük bir artış yaşandı. 2021 yılıyla birlikte piyasaya giren sıfır araç sayısının artması ve döviz kurlarında düşüşle ikinci el fiyatları da gerilerken, satışlarda da durgunluk söz konusu. Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Başkanı Aydın Erkoç, ikinci el otomobil piyasasında şu anda yüzde 75 durulma olduğunu söyledi. Erkoç, "Satışlar yüzde 25’lerde şu anda yüzde 75 durulma oldu piyasada. Bunun sebeplerinden birisi araç fiyatlarının çok aşırı yükselmesiydi. "4. AYIN SONUNU BEKLİYORUZ" Şu anda da faiz oranları çok yükseldi. Bununla birlikte satışlar ciddi oranda azaldı. Bizim tahminimiz 4'üncü ayın sonu veya 5'inci ayın başlarında bir hareketlilik yaşanacağı yönünde. Şu anda fiyatlarda geçen seneye göre yüzde 10-20 aralığında düşüş var. Bu düşüşü tüm sınıflarda görüyoruz. Ancak düşüş artık belli bir noktaya geldi ve daha devam etmez" dedi. Fiyatlardaki azalmanın bir kısmında dövizin düşmesinin etkisi olduğunu belirten Erkoç, "Yüzde 10’larda olan düşüş kurla birlikte yüzde 20’lere çıktı. Piyasada sıfırından pahalıya satılan araçların fiyatları artık dengelendi. Suni olan yükselmeler gerçek fiyatlara döndü" değerlendirmesinde bulundu. Bir kaç ay sonra bu fiyatlara araç bulmanın zor olacağını söyleyen Erkoç, "Şu anda kesinlikle araç almanın tam zamanı" dedi. Erkoç, 2021 için beklentilerini olağanüstü bir durum yaşanmaması halinde ve pandeminin hayatımızdan çıkması durumunda 9 milyon adetle kapatmak olarak açıkladı. "HEM ALICI HEM SATICI KONTROLLÜ" 2021 yılında daha kontrollü bir pazar olduğunu belirten Erol Gündoğan, "Yüksek rekabetli ve aynı zamanda son derece belirsiz bir ortamın deneyimlendiği 2020 yılının ardından özellikle Kasım 2020 itibarıyla başlayan durgunluğun devam ettiğini ve 2021 yılının ilk iki ayında hem alıcı hem satıcı kanadında daha kontrollü bir pazar oluştuğunu söyleyebiliriz" dedi. "2020’DEN BU YANA ORTALAMA YÜZDE 15 DÜŞÜŞ GERÇEKLEŞTİ" Fiyatlarda Kasım 2020’den bu yana ortalama yüzde 15 düşüş gerçekleştiğini belirten Gündoğan, "İçinde bulunduğumuz dönem koşulları gereği fiyatların üzerinde direkt etkisi olan birçok belirsizlik söz konusu. Buradaki en büyük etken pandeminin seyri olacak. Fiyatlar pandemi etkisinin azalması ve 2021 model araçların pazardaki yerini alması ile birlikte gerçek yerini bulacak. Ancak bu noktadan sonra büyük fiyat değişiklikleri beklemiyoruz, yüzde 3-4 bandında hareket yaşanabilir" değerlendirmesinde bulundu. "İKİ, ÜÇ AYDIR PAZARDA KUR ETKİSİNİ GÖREBİLİYORUZ" Döviz kurlarında değişimlerin araç fiyatlarına da yansıdığını söyleyen Gündoğan, "Türkiye’deki ithal otomobillerde araç fiyatları Euro kuruna direkt olarak bağlı. Yerli otomobiller ise üretim bileşenlerinin bir kısmının ithal ediliyor olması sebebiyle kur hareketlerinden etkileniyor. Özellikle son iki üç aydır pazarda kur etkisini görebiliyoruz. Gerileyen kur seviyelerinde markalar, düşen maliyetlerini yeni araç satışlarında fiyat indirimi veya kredi kampanyası gibi faydalar ile müşterilerine sunuyorlar. Bu durum ikinci el otomobil fiyatlarını özellikle model yaşı genç araçlarda direkt olarak etkiliyor. Son dönem yaşanan fiyat düşüşleri büyük ölçüde döviz kurlarındaki düşüşe ve buna karşın sıfır otomobil pazarında alınan aksiyonlara paralel oluştu" dedi. ARAÇ ALMAYI DÜŞÜNENLER NE YAPMALI? Üreticilerin pandeminin yeni dalgalarına daha hazırlıklı olduğu belirten Gündoğan, "İkinci el otomobil pazarında fiyat dengesi sıfır araç tedarikinin sağlanması, lojistik sorunların ortadan kalkması ve mevcut ikinci el otomobil stok maliyetlerinin kontrollü seviyeye çekilmesine bağlı. İçinde bulunduğumuz dönemde Covid-19 pandemisinin ve dolayısıyla aşı gelişmeleri de her sektörde olduğu gibi otomotiv sektörünü de direkt olarak ilgilendiriyor. Yeni araç tedarikinde üretim kısıtlarına bağlı olarak 2020 yılına benzer bir sorun yaşanırsa veya otomotiv sektörü tedarikçilerinde uzun soluklu sorunlar yaşanırsa talep tekrar ikinci el araçlara yönelir. Bu durumda yine arz-talep dengesi nedeniyle fiyatlarda artış yaşanması söz konusu olabilir. Ancak üreticiler bu defa pandeminin ilk dönemine göre daha hazırlıklı durumda. Bu nedenle geçtiğimiz yılki kadar arz sıkıntısı yaşanmayacağını düşünüyoruz. Pazarı genel olarak değerlendirdiğimizde fiyatların henüz dengeyi bulmadığını söyleyebiliriz" dedi. 2021 yılı beklentilerini de anlatan Gündoğan, "2020 yılında TÜİK verilerine göre 6 milyon 477 bin otomobil el değiştirdi ve 2019 yılına oranla yüzde 4 seviyesine bir büyüme gerçekleştiği görüldü. 2021 yılı Ocak ayı TÜİK verileri henüz açıklanmadı ancak ilgili ayda yaklaşık 250 bin otomobilin el değiştirdiğini ve bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 60 seviyesinde bir daralma söz konusu olduğunu öngörüyoruz. Yine de aşılama oranlarının artması paralelinde hayatın tekrar hareketlenmesi; tüketicilerin pandemiyle birlikte artan sahiplenme isteklerinde devamlılık ve destekleyici finansal çözümler ile pazarda Mart-Nisan aylarında talep artışı meydana gelmesini ve 2021 yılının bir önceki yıla paralel bir artışla kapanacağını öngörüyoruz" değerlendirmesinde bulundu. "YÜZDE 15 DÜŞÜŞ HAKİM" İkinci elde hem fiyatlar bazında hem de satışlar bazında düşüşün devam ettiğini belirten Otomerkezi.net CEO'su Muhammed Ali Karakaş, "Yeni yıl ile beraber Aralık 2020'ye göre yaklaşık yüzde 15 düşüşün hakim olduğunu söyleyebiliriz" dedi. Ali Karakaş, "Fiyatlardaki düşüş devam ediyor. Sebebi ise şu: arz arttı, araç tedarik sorunu çözüldü, filo kiralama şirketleri ciddi miktarda aracı satışa sürdüler. Fakat satıcıların elindeki maliyetler, 2020 yılı Eylül-Ekim ayları maliyetli olduğu için, 1 Mart 2021 tarihinin kritik bir önem taşıdığını söylemek gerekiyor. 1 Mart günü itibariyle fiyatlardaki düşüş duracaktır ve talebe göre fiyatlar şekillenecektir. Fiyatlar şu an için hali hazırda nominal dengeye oturdu diyebiliriz" değerlendirmesinde bulundu. "NE ALICI NE DE SATICI MOTİVE VE İŞTAH SAHİBİ" Kurdaki düşüşün Kasım 2020'den itibaren fiyatlara etkisi olduğunu belirten Karakaş, "Ancak yaklaşık 100 gündür bir kısıtlama gerçeği var. Bekleyen, ötelenen bir talep de açıkçası söz konusu. Bir pazarda fiyatların belli olması için öncelikli şart, alıcı ve satıcının bir araya gelebilme kabiliyeti ve özgürlüğü. Şuan ne alıcı ne de satıcı motive ve iştah sahibi" dedi. Araç almak isteyenler için öneride de bulunan Karakaş, "Araç alacaklar 3 yaşının altında otomobil sahibi olmak için çok beklememeliler. 0-3 yaş arası araçlarda kritik fiyat değişimleri olabilir. Fakat bunun haricinde diğer araçların fiyatları bir dengeye oturdu diyebiliriz" "BU TARZ DÖNEMLER, 8-10 SENEDE BİR YAŞANMIŞTIR" "Aslında bizim en başından beri savunduğumuz bir şey var: keşke pandemi olmasaydı ve keşke fiyatlar da artıp bu seviyeye gelmeseydi. Kimse bu senaryoları istemezdi. Şu anda otomotiv yatırımcısı bu durumdan hiç memnun değil. Bu tarz dönemler, 8-10 senede bir yaşanmıştır. Enflasyonla gelen, balon enflasyonla gidiyor. Dikkat çekmek gerekirse, döviz kuru düşmeye başladı, faizler arttı, fiyatlar geriledi. Talebin artışına bağlı olarak araç fiyatlarının yükselme ihtimali var ama bu en erken Haziran ayında gerçekleşir" dedi. "İKİNCİ ELDE EN BÜYÜK ETKEN KISITLAMALAR" 2021 için beklentilerini de anlatan Karakaş, "İkinci elde en büyük etken hali hazırda kısıtlamalar. Bu etken önümüzden kalkar kalkmaz asıl tahmini yapabiliriz. Otomobil showroomlarını düşünün, en çok araç satılan günler hafta sonları ve hafta sonları showroomlar tamamen kapalı. Hafta içi çalışan kesim gelip araç satın alamıyor, 21:00'da evde olması gerekiyor. Dolayısıyla satın almayı düşündüğü araç için bayileri ziyaret edemiyor. Sonuç itibariyle dokunulması, yakından incelenmesi gereken değerli bir ürün satıyoruz. Online ve uzaktan satış çok zor ve bu sistemlerin oturması için biraz daha zamana ihtiyacımız var. Bu sebeple bizlere göre en büyük etken kısıtlamalar olduğu için, kısıtlamalar kaldırıldığı takdirde güncellemeyi o zaman yapmak doğru olacaktır" açıklamasını yaptı.