Halime ERDOĞAN / GÜNDEME BAKIŞ - Kış aylarının gelmesiyle birlikte faydaları saymakla bitmeyen balın tüketimi de artıyor. Doğanın mucizevi besinlerinden olan bal, şifasının yanı sıra birçok tatlıya, içeceğe ve kahvaltılara da lezzet katıyor. Ancak şifa niyetiyle tüketilen balın sahtesi insan sağlığını bozuyor. İzmir İli Arı Yetiştiricileri Başkanı Hüseyin Şengül, tüketicilerin sahte ve gerçek balı ayırt edebilmesi için önemli bilgiler verdi. Bal alırken öncelikli olarak markalı ve ambalajlı olmasına dikkat edilmesi gerektiğini belirten Şengül, “Analizi yapılmamış yani markasız olan balları tavsiye etmiyoruz. Markalı olan malların hepsinin analizi yapılıyor, Türkiye’deki kanunlara göre balın analizi yapılmadan satılması yasak. Analizi yapılmamış balın markası basılamaz, markette satılamaz. Ülkemizde Tarım Bakanlığı onaylı ürünler analizleri yapıldıktan sonra paketlenir” dedi.
GERÇEK BAL DONAR MI DONMAZ MI?
Balın gerçekliğini ayırt etmede halk arasında “Şekerlenme” olarak bilinen donmanın ne tür ballarda meydana geleceğini açıklayan Hüseyin Şengül, “Çiçek balının tamamı donar, çiçek balını eğer buzdolabına koyduğunuzda ya da kış aylarında donmuyorsa kesinlikle gerçek değildir. Donmayan ballar da var kestane balı ve aroması yüksek ballardır bunlar. Bunlar da donar ama bunların donma derecesi ve süresi çok daha yüksektir. Yüzde yüz çam balları donmaz. Ancak burada önemli bir ayrıntı var; arıcının kovanları diyelim ki ovada, çiçeklerin olduğu yerde, burada çiçeğin ömrü bitince arıcı, arısını alıyor, çam bölgesine kaldırıyor. Bu da demek oluyor ki yüzde 50’si çiçek balı yüzde 50’si çam balı oluyor, bu bal da donar” ifadelerini kullandı.
“4 YIL DAHA ÇAM BALI SIKINTISI DEVAM EDECEK”
Kuraklık nedeniyle çam balını üreten koşnil böceklerinin öldüğünü aktaran Şengül, “Çam balında sıkıntı var. Maalesef ülkemizde 4 yıl daha çam balı sıkıntısı devam edecek. Çam balı için kimse sözleşme yapamıyor. Yapmış olduğu sözleşmeye bağlı kalabilmek için çam balı sözleşmesi yapmıyorlar. Çünkü belki 1 parti verebilir ama ondan sonraki partileri devam ettiremeyeceği için herkes korkuyor. Çam balındaki sıkıntının sebebi; 2019 ve 2020 yılında yaşanan kuraklıkta çam balını yapan koşnil böceklerin ölmesi, bu nedeniyle çam balı olmuyor” açıklamasında bulundu.
“DELİKANLIYSA ANALİZE GETİRSİN
Bal alırken hakiki olup olmadığını anlamanın önemli bir kıstasın da balın fiyatı olduğunu kaydeden Şengül, “Biz birlik olarak çam balını bin liradan çiçek balını 900 liradan alıyoruz. Bunlar üreticiden sadece toplam alış fiyatları. Çam balı 26, çiçek balı 25 kilogramdır, 40 liraya ve 37 liraya toptan fiyatlı alıyoruz. Daha bunun alması, işlemesi, şişelemesi, analiziyle birlikte bize yani Arıcılar Birliğine bir kavanozun maliyeti 45 liraya mal oluyor. Bugün ülkemizde 55-60 liranın altında satılan balın tamamı sahtedir. Çok net olarak söylüyorum bunu. Bugün ülkemizde birlikler, kooperatifler çam balının kilosunu 45 liradan üreticiden alıyor, pazarda 30 liraya bal satıyorlar. Hadi gelsin bir tanesi delikanlıysa üniversitede analiz ettirsin bakalım. Ben toptan fiyata alıyorum, bir alışta 7-8 bin teneke bal alıyorum, adam getirip burada parasını alıp gidiyor. Bu bal nasıl 30 liraya inecek, mümkün değil” diye konuştu.
