Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Helin Kınay, “COVİD -19 olarak tanımlanan korona virüs salgını tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sağlığımızı tehdit etmeye devam ediyor. Yaşadığımız süreç; hijyenin sağlık için önemi ile birlikte sağlıklı şehirlerde yaşayabilmek için çevre sağlığı hizmetlerinin de önemini ortaya koymuştur.Virüs salgını nedeni ile çevre sağlığı ve kişisel hijyene yönelik hassasiyetin ve zorunluluğun arttığı bu dönemde Atık Yönetimi bu sürecin de en önemli parçalarından birisidir.Ülkemizde virüs öncesi koşullarda dahi atık yönetimi sürecinde yaşanan eksiklik ve aksaklıklar, sokak toplayıcıları tarafından sağlıksız koşullarda yürütülen geri kazanılabilir atıkların toplanması süreci, atık ithalatının yarattığı çevresel ve yaşamsal riskler, içinde bulunduğumuz olağanüstü koşullarda çok daha büyük öneme ve doğru ve etkin yönetim zorunluluğuna sahiptir’’ dedi.
‘’ATIKLAR İÇİN ÖZEL ÖNLEMLER ALINMALI’’
Salgın nedeniyle olağanüstü günler yaşandığını vurgulayan Kınay, “Sağlık tesislerinde enfekte olmuş yurttaşlarımızın tedavisi, Korona Virüsün ilaç ve aşı ve tedavi geliştirme çalışmaları sırasında ortaya çıkan atıkların; doğru koşullarda taşınması ve bertaraf edilmesi, yayılmanın yavaşlaması açısından önemli rol oynamaktadır’’ dedi. Alınması gereken önlemleri anlatan Helin Kınay,‘’Sağlık tesislerinden kaynaklanan; Covid-19 virüsü ile enfekte olmuş kişilerin kullandığı ve bulaşıcı maddeleri içeren veya içerme ihtimali olan tüm evsel ve klinik atıklar tıbbi atık olarak tanımlanmalı ve tıbbi atık prosedürüne uyguntoplama, taşınma ve bertarafı yapılmalıdır. Tıbbi atıkların toplanması taşınması sürecinde çalışan tüm personelin kişisel koruyucu ekipmanlarını kullanmaları önem arz etmektedir. Kişisel koruyucu ekipmanlarında her zamankinden daha sık değiştirilmelidir. Sağlık kuruluşlarında oluşan tüm tıbbi atıklar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluş ve özel araçlar ile bertaraf tesislerine gönderilmektedir. Oluşan yeni duruma göre; tıbbi atıkların taşınması ve bertarafı sürecinin yönetimine ilişkin merkezi ve yerel yönetimler tarafından ivedilikle çalışmalar gerçekleştirilmeli, maliyetlerin karşılanması konusunda devlet desteği sağlanmalıdır. Atıkların kontrolsüz toplanması, evsel atıklarla karıştırılması ya da uygun bertaraf tesisine gönderilmemesi gibi uygunsuzlukların yaşanması ihtimaline karşılık denetimi daha ciddi gerçekleştirilmelidir. Ülkemizde ; İngiltere, Belçika, Almanya, ABD, Hollanda, İspanya, İtalya, Slovenya, Fransa, Japonya gibi ülkelerden atık ithalatı yapılmaktadır. “Covid-19'u salgını en çok etkilediği ülkelerin başında, İspanya, İtalya, İngiltere, Fransa ve ABD gelmektedir. Atık ithalatı acilen durdurulmalı, yurtdışından ülkemize gelen atıklar ve hurdalar ile oluşacak riskler bertaraf edilmelidir.Dünya Sağlık Örgütü Covid-19'u pandemi kategorisine alınmıştır bu nedenle Limanlarda gemilerden alınan evsel atıkların salgın dönemi boyunca tıbbi atık olarak değerlendirilmesi gereklidir’’ dedi.
‘’SOKAK TOPLAYICILARI ENFEKSİYONA KARŞI SAVUNMASIZ’’
Süreç boyu yüksek hassasiyet çağrısı yapan Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Helin Kınay,‘’Sokak toplayıcılarının, sağlıksız ve güvensiz koşullarda çöp konteynırlarından geri dönüşebilir atıkları toplaması enfeksiyon riskine karşı savunmasız bırakmaktadır. Atık toplayıcılığı ile geçimini sağlayan kişilerin korunması için merkezi ve yerel yönetimlerin acil önlem alması gerekmektedir. Vatandaşlarımızın bu süreçte evlerimizde tüketimimiz kapsamında oluşan atıkların miktarının azaltılması, atıklarımızın kaynağında doğru ayırılması ve Belediyeler tarafından kısıtlı personel ile yürütülmeye çalışılan toplama ve taşıma sistemine destek olunması daha çok önem taşımaktadır.Kişisel koruyucu ekipman olarak kullanılan enfeksiyon taşıma riski olan maske ve eldivenlerimizin bu süreçte güvenli toplanması ve bertarafı konusunda hassasiyet göstermemiz önemlidir. Kişilerin sokağa çıkarken kullandığı maske eldiven gibi tek kullanımlık ekipmanları gelişigüzel atmaması, evsel atıklar ile doğrudan karıştırmaması salgın riskinin artmaması için önemlidir. Maske ve Eldiven atıkları ayrı toplanmalı, kullanım sonrası evdeki imkanlar doğrultusunda (özellikle hastalık teşhisi konularak evde karantinaya alınmış kişilere ait atıkların mümkünse dezenfekte edilmesi) iç içe konulmuş 2-3 kat çöp poşetleri içine katmanlı şekilde paketlenmelidir. Atıklar evlerine en yakın sağlık tesisindeki tıbbı atık alanına teslim edilmeli, yapılamıyorsa poşetlenmiş olarak çöp konteynırına atılmalıdır.Tek kullanımlık maske, eldiven gibi koruyucu malzemelerin enfeksiyon riski ihtimaline karşın tıbbi atık olarak değerlendirilmesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yerel yönetimler tarafından toplanması ve bertarafına yönelik çalışma yürütülmesi gerekmektedir.Belediyeler tarafından salgınla mücadele çalışmaları kapsamında cadde sokakların dezenfekte edilmesi ve yıkanması işlemlerine ilişkin çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Sağlık uzmanları tarafından cadde sokakların yıkanması işleminin önleyici tedbir olmadığı ifade edilmektedir. Söz konusu çalışmalar, dezenfeksiyon ve koruma işlevi yürütmemekte, tam tersine işlem sonucu oluşan kimyasal içerikli yıkama suları toprağa doğrudan karışmakta, çevre sağlığı, doğal yaşam için tehlike oluşturmaktadır. Bu uygulamalardan vazgeçilmelidir.Entegre bir halk sağlığı politikasının bir parçası olarak, kanalizasyon sistemlerinde taşınan atık sular iyi tasarlanmış ve iyi yönetilen merkezi atık su arıtma tesislerinde arıtılmalıdır.Mevcut atık su arıtma tesislerinin virüsleri gidermek için optimize edilmesi, gerekirse son bir dezenfeksiyon adımı uygulanması süreci değerlendirilmelidir.Belediyeler ve işletmeler bünyesinde temizlik, atık yönetimi, atıksu arıtma tesisleri işletilmesi hizmetlerini yürüten personelin sağlıklarının korunması için kişisel koruyucu ekipmanlarını kullanmaları sağlanmalı, koruyucu dış giyim eldiven, bot, gözlük veya yüz siperi ve maske içeren uygun kişisel koruyucu ekipman (PPE) giymelidir. Kişisel koruyucu ekipmanlar kullanımı sona erdikten sonra Tıbbi Atık olarak değerlendirilerek ilgili toplama, taşıma ve bertaraf süreci yürütülmelidir’’ diye konuştu.
