Esnaf kesimi açısından pandemi sürecini değerlendirir misiniz? 2020 yılı Mart ayında Corona virüsün ülkemizde de görülmesinin ardından, salgının yayılmaması ve kontrol altında tutulması amacıyla hükümet tarafından ciddi tedbirler alınmıştır. Sürecin başından itibaren gelişmeleri değerlendirdiğimizde, alınan tedbirlerden olumsuz yönde en fazla etkilenen kesimlerin başında esnaf sanatkarlarımızın geldiği görülmektedir. Genelgeler ile pek çok meslek kolunun faaliyetleri durdurulmuş veya sınırlandırılmıştır. Öte yandan, çalışması sınırlandırılmayan, faaliyetine devam eden esnaf sanatkarlarımız da iş yapamamıştır. Çünkü üyelerimiz doğrudan halka mal ve hizmet sunumu yapmaktadırlar. İnsanların sokaklara daha az çıkması, alışverişlerini kısıtlamaları doğal olarak üyelerimizin iş hacimlerini de oldukça düşürmüştür. Yazın ardından, ikinci normalleşme süreci arasında uygulanan pandemi tedbirleri döneminde, İzmir ili genelinde; 6.926 kahvehane, çay bahçeleri, oyun salonlarının faaliyetleri durdurulmuş, 25.564 lokanta, restoran, bakkal, berber, kuaför gibi iş yerine sınırlama getirilmiş ve 7.713 servis, kantin, kırtasiye gibi işyeri dolaylı olarak etkilenmiştir. Esnafa verilen destekler yeterli mi? Sürecin başından itibaren Birliğimiz esnaf sanatkarların durumunu, sokak çalışmaları ve rakamlarla desteklenmiş ciddi raporlar ve kitapçıklar halinde belirlemiş, beklentilerini gündeme taşımıştır. Esnaf Sanatkarların Pandemi Süreci’ndeki durumunu içeren 600 sayfalık kitabımız, ülke yöneticileri başta olmak üzere tüm ilgililere iletilmiştir. Taleplerimizin bir bölümü cevap bulmuş, hükümetimiz bazı tedbirleri hayata geçirmiştir. Hükümetin hayata geçirdiği desteklere baktığımızda, çoğunun kitabımızda yer alan taleplerimizi karşılamaya yönelik olduğunu görüyoruz. Kuşkusuz bu destekler yaralarımızı sarmaya, açılan delikleri kapatmaya yetmese de bir nebze olsun nefes almamıza vesile olmuştur. Bir başlangıç olarak kabul ettiğimiz bu destekler nedeniyle emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Neticede salgın sürmektedir, destekler de artarak devam ettirilmelidir. Bu arada sevinerek ifade etmek istiyorum ki, süreç başından itibaren İzmir’de yerel yönetimlerden sıcak ve samimi yaklaşımlar gördük, halen de görmeye devam ediyoruz. Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere, kentimizdeki yerel yönetimler imkanları ölçüsünde esnaf sanatkarlara destek ve yardımda bulunmaya özen göstermektedirler. Bu süreçten sonra da neler yapılmasını istersiniz? Esnaf sanatkarlar, ekonominin hem adeta “arı” gibi çalışanı hem de ekonominin kan dolaşımını sağlayan en büyük aktörüdür. Esnaf hayatımızın her noktasında var. Neresinden sayalım? İnsanların ulaşımını sağlar, aracınızın tamirini, bakımını yapar, ev veya işyerlerindeki arızaları, tadilatları üstlenirler. Halk ile iç içe yaşayan manav, bakkal, kasap, fırıncı gibi esnaf işletmeleri, Türk kültürünün birer mozaiğini oluşturmaktadır. Kısaca halkın her türlü ihtiyacı için, halkın tüm yaşam alanlarında katkı sağlarlar. Nasıl ki vücutta kan dolaşmadan olmazsa, ekonomide de esnaflar olmadan işler sağlıklı yürüyemez. Dolayısıyla pandemi süreci ile zor günler yaşayan üyelerimize desteklerin sürmesi, toplumun genel menfaatlerine de uygun olacaktır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ekonomi Reformları Tanıtım Toplantısı'nda, basit usulde vergilendirilen kuaför, tesisatçı, tuhafiyeci, marangoz, tornacı, çay ocağı işletmecisi, terzi ve tamirci gibi yaklaşık 850 bin esnafın gelir vergisinden muaf tutulacağını beyan yükümlülüklerinin de kaldırılacağını açıkladı. Bu karar, basit usulde vergilendirilen üyelerimizi rahatlatacaktır. Esnaf teşkilatının başkanı olarak emeği geçenlere teşekkürlerimi sunuyor, benzer kolaylıkların pandemi sürecinde işletmeleri kapalı olan ancak gelir vergisine tabi çalışan üyelerimiz için de uygulanmasını bekliyoruz. Yeni normalleşme süreci esnafı rahatlatacak mı? Her şeyden önce salgının sürdüğünü ve tedbirlerde gevşememek gerektiğini ifade etmek isterim. Toplumun her kesimi hassasiyetle kurallara uymalı, yeni bir dalga yaratılmaması için çok dikkatli olunmalıdır. Normalleşme sürecine yönelik kararlar tabi ki esnaf sanatkarlara nefes aldırdı. Uzun süredir kepenkleri kapalı olan ve yeni kararları heyecanla bekleyen esnaf sanatkarlarımız kademeli normalleşme kararları ile rahatladı. Çarklar yavaş yavaş dönmeye başladı. Kentimizde cumartesi yasağının kalkması ve 19:00 a kadar çalışma izni, iş yoğunluğu gün içinde olan kafelerimizi ve lokantalarımızı rahatlatacaktır. Belirli şartlarda da olsa düğün ve nikahların yapılması, çiçekçi, fotoğrafçı, şekerci, gelinlikçi, düğün salonu işletmecileri gibi pek çok meslek koluna bir nebze olsun canlılık getirecektir. Sınırlı yüz yüze eğitimin başlaması ise kırtasiye, okul kantini gibi mesleklerde yavaş yavaş da olsa çarkların dönmesine vesile olacaktır. Bunların yanında, içkili lokantalardaki sıkıntımız sürmektedir. Toplumsal duyarlılığımız ile salgınla mücadelede iyi sonuçlar alacağımıza inanıyorum. İçkili lokantalarımızın da alınacak iyi sonuçlarla, en kısa zamanda kapılarını açabilmelerini temenni ediyorum. Son olarak mesajınız ne olacak? Bu noktada gözlerden kaçan ama üyelerimizi oldukça mağdur eden bir soruna dikkat çekmek, mülk sahiplerine çağrıda bulunmak istiyorum. 2021 yılı için kiracınız olan esnaf sanatkarlardan kira artışı istemeyin, kiraları dondurun. Onlar büyük fedakarlıklar yaparak tedbirlere uyuyorlar çünkü bu süreçte her kesim özveride bulunmalı. Bu noktada, evini veya işyerini esnaf sanatkarlara kiralayan mülk sahiplerinden de anlayış bekliyoruz. Mülkünüzde uzun yıllar aynı esnaf kiracınız bulunuyorsa ve ödemelerini aksatmıyorsa, kiracınızla uyumlusunuz demektir. Bu durum kiracınızla bir yakınlık, dostluk kurduğunuzu, aranızda bir bağ oluştuğunu gösterir. O zaman dostunuza yardımcı olun, güç günlerinde yanında olun. Toplumun geneline de bazı mesajlar vermek istiyoruz. Öncelikle, ilk normalleşme sürecinde yani Haziran başında yapılan hatalar tekrarlanmamalıdır. Bunun için toplumu oluşturan her kesime önemli görevler düşmektedir. İşletmelerimiz bugüne kadar özveri ile genelgelere ve alınan tedbirlere uymaya özen gösterdi. Bundan sonra da kurallar doğrultusunda işinin başında olacaklardır. Vatandaşlarımızın maske mesafe ve hijyen kurallarına dikkat etmesi, denetimlerin etkinleştirilmesi de salgın ile mücadelede önemli mesafe kat etmemizi sağlayacaktır. Umuyorum ki kurallara riayet ederek, içimizde yaşattığımız sorumluluk ve dayanışma duyguları ile bu zor günleri aşacağız. ESNAFIN HÜKÜMETTEN BEKLENTİLERİ ⦁ Esnafın yerel ve merkezi yönetime yönelik borçları ile vadesi gelen kredileri tam normalleşme sürecine kadar dondurulmalıdır. ⦁ Esnaflarımıza işletme ölçeği dikkate alınarak bir yıl geri ödemesiz olmak üzere faizsiz “varolma-cansuyu” kredisi verilmelidir. ⦁ Bir yıl boyunca 2020 ve 2021 yılına ilişkin vergi ve sigorta primleri faizsiz olarak ertelenmelidir. ⦁ Esnafın koruduğu ve yeni işe aldığı kişilerin vergi ve sigorta primi bir yıl boyunca devlet tarafından karşılanmalıdır. ⦁ Yerel ve merkezi yönetim birimlerinin ihtiyaçlarını daha çok yerli firmalar ve esnaflardan alması yönünde teşvik verilmelidir. ⦁ Vatandaşların daha çok esnaflardan alışveriş yapması amacıyla basın ve yayım organlarında “kamu spotları” kullanılmalıdır. ⦁ Acilen meslek grubu/il bazında entegre bir “Esnaf Gelişim Stratejisi” hazırlanmalıdır. ⦁ Esnaf sanatkarlar kentlerin dinamikleridir. Mevcut karar kurullarına esnaf kesiminin temsilcilerinin de aktif katılımının sağlanması, yapılacak çalışmaları daha verimli kılacaktır. ZEKERİYA MUTLU KİMDİR? 1956 Nevşehir doğumludur. İlk, orta ve lise öğrenimini Nevşehir’de tamamladıktan sonra İzmir Ege Üniversitesi İşletme Fakültesi Muhasebe Bölümü’nden mezun oldu. Üniversiteyi bitirdikten sonra ticaret hayatına atıldı. 1990 yılında İzmir Pazarcılar Odası Başkanlığına seçildi. 2007 yılında İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Yönetim Kurulu Başkanlığı’na seçildi. İZKA (İzmir Kalkınma Ajansı) Yönetim Kurulu Üyeliği’nin yanısıra, İzmir Büyükşehir Belediyesi Ekonomi Kurulu, EGEV (Ege Ekonomiyi Geliştirme Vakfı) ve İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulu’nda da görev üstlenmiştir. Zekeriya Mutlu evli, 2 çocuk ve dört torun sahibidir.