Halil İbrahim GÜLER/ GÜNDEME BAKIŞ- İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi kasım ayı olağan toplantısı altıncı birleşimi Başkanvekili Mustafa Özuslu idaresinde Kültürpak alanında bulunan meclis salonunda gerçekleştirildi. Meclis’te ESHOT Genel Müdürlüğünün 5 milyar 321 milyon olarak belirlenen 2023 mali yılı bütçesi ve performans programı AK Parti ve MHP gruplarının ret oylarıyla oy çokluğuyla mecliste kabul edildi. CHP’Lİ DİRİM’DEN UKOME ÇIKIŞI ESHOT’un bin 760 otobüsten oluşan filosu ve 4 bin 600 personeliyle her kesime aynı özeni göstererek var gücüyle çalıştığını belirten Ulaşım Komisyonu Başkanı Raşit Dirim, “ESHOT’un 2023 bütçesi 5 milyar 321 milyon olarak belirlenmiştir. Bu gider bütçesidir. Gelir bütçesi 4 milyar 200 bin liradır. Yaklaşık 1 milyarlık açık finansı vardır. Pandemi sonrasına gerçekleşen ekonomik yansımalar kurumu zorlu bir mücadeleye sokmuştur. 2009 yılında motorin 6 lirayken bugün 27 liradır. Ülkemizde yaşanan enflasyon maliyetleri artırmıştır. Bu kriz kurumu da büyük bir sıkıntıyla karşı karşıya bırakmıştır. Yalnıza akaryakıt ve personel giderleri değil bakım onarım maliyetlerindeki de artış olumsuz etkiye yol açmıştır. ESHOT bu şartlar altında hizmet vermek için ciddi bir çaba sarf etmektedir. Bilindiği gibi İzmir’de toplu ulaşımın düzenlenmesi Büyükşehir Belediye yasası içine yerleştirilmiştir. Bir de UKOME diye bir yapı oluşturuluyor. Ama ana yetki İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde olmalıdır. Merkezi idare bir yönetmelikle UKOME’nin yapısını değiştirdi ve bu değişiklikle Büyükşehir’in yetkisi tamamen merkezi idarenin atadığı bürokratlara geçti. ESHOT böylece 2009’dan beri sadece 2 kez zam yapabildi. 2 yılda yapılan akaryakıt fiyatı düzenlemesi 60’ken, ESHOT’un 2 de kaldı. Bu hem demokratik değil, hem ahlaki hem de hukuki değil… Merkezi idare bir konuda daha kurumu sıkıntıya soktu. Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in imzasıyla 1 Nisan 2022 tarihinde gönderilen ESHOT için borçlanma talebine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan henüz cevap verilmedi. ESHOT ve İzmir Büyükşehir Belediyesi son derece garabet bir durumla karşı karşıya…” diye konuştu. BÜYÜKŞEHİR 117 MİLYONLUK GERİ ÖDEYECEK Mİ? Büyükşehir’in harcama kalemleri üzerinden eleştirilerde bulunan AK Parti Meclis üyesi Fikret Mısırlı, “Belediyelerin asli görevi altyapı ve ulaşımdır. Ama belediye bunun yerine tesis, yatırım, işletme, koyun keçi fuarcılık yapıyor. Sayıştay özellikle restoran ve fuarcılık yönünde rapor yazdı. Belediye ve şirketleri için harcanan para 2 milyar TL olduğunu söylendi. Asli görevlerini yapmazken, oradaki performans durumunu daha öne çıkıyor. UKOME 2020 yılında değişiklik yapıldı. İlçe belediye başkanların oy kullanmasına müsaade etmeyen bir karar verdi. 1 Nisan tarihinde Büyükşehir yetkisi üzerinden bu kararı oy çoklunda alındı. Üç ay boyunca zam tarifesi uygulandı. Bu karar mahkemeden geri döndü. Üç ayda 117 Milyon TL gelir elde edildi. Büyükşehir geri ödeyecek mi? İzmir’de toplam yolcu sayısı 900 milyon yolcudur. Özel taşımalar 300 milyon yolcuyu alıyor. Geriye kalan 600 milyonluk yolunun 470 milyonuna ulaşmışız. Geri kalan yaklaşık 130 milyon yolcuya da ulaşmamız gerekiyor. Yapılacak çalışmalarla, uygulamalarla gelirlerimizi arttırmamız gerekiyor. Yoksa alacağımız idari karar aldığımız zam kararları veya bütçe aktarı bizi kovid döneminin de gerisine götürecek” diye konuştu. TRAFİKTE KALMA SÜREMİZ ARTTI Ak Partili Mısırlı konuşmasını şöyle sürdürdü: “2021 yılında yapılan bir araştırmaya göre İzmir’de normalde 30 dakikada kat edilen mesafe yoğun trafik şartlarında yüz 37 artarak 11 dakikalık yükselişle 41 dakikaya çıkıyor. İzmir’de 2020’ye göre 2021’de trafik yoğunluğu yüzde 7 oranında artmış oldu. Araştırmaya göre İzmirliler her yıl trafikte 85 saat kaybediyor. ESHOT şuan yapılan zamlarla birlikte fiyatları minibüsler yakın olduğunu görüşüyoruz. Bu da gelirlerinin kaybına neden olur. ESHOT, otobüs yaş oranını düşürdü. Borç stokunu eritti. Hep zarar ediyoruz demek yerine bu taraftan da bakmak doğru olmaz mı? Seyahat rahatlığı olması lazım. Seyahat rahatlığı var mı? Gelir durumu düşük olan ilçelerde sefer sıklıkları düşük, eski otobüsler veriliyor” dedi. İŞTE SİZİN ÇEVRECİLİĞİNİZ BU İzmir Büyükşehir Belediyesi yönetimini sert dille eleştiren MHP Grup Başkanvekili Selahattin Şahin, “Performans programını incelediğimizde kurumsal yapıyla ilgili bazı tespitlerimiz oldu. Örneğin otobüs sayımız 1831’den 1769’a düşmüş. Elbette hibe edilen ve hurdaya ayrılan araçlarımız vardır. Fakat nüfus artışı ve pandemi sonrası ihtiyaçların bu araçlarla karşılanamayacağı aşikardır. Yine hizmet binalarında bir azalma gözlenmiştir. 2022’de 19 olan bina sayısı 2023’te 11 olarak görülmektedir. Atölyeler ve garajların toplamı 9 adet olup 5’inde arıtma tesisi olmasına rağmen diğer 4’ünde yoktur. Yağ ayrıcı 3 noktada olmasına rağmen 6 tesiste bulunmamaktadır. Çok değil 2 gün önce İZSU genel kurulumuzu yaptık. Arıtma tesisleri sorunu orada da gündeme geldi. Asıl arıtılması gereken kimyasal ve mekanik atıkların yetersiz arıtmalar sebebiyle akıbetlerinin ne olduğu meçhuldür. Asıl sorun arıtma ve yağ ayrıcı sistemlerin 2022 ve 2023’te aynı sayıya sahip olmasıdır. Sizin çevreciliğinizin özeti budur. Araç yıkama tesisleri ve garajlarda kullanılan suyun yeniden kullanıma kazandırılması için 2022’de ayrılan kaynak 1 milyon 180 TL iken 2023’te 600 bin TL’dir. Görüleceği üzere hem arıtma fakiri hem de kullanım suyunun arıtılmasına yönelik duyarsız bir yönetim anlayışı sergilenmektedir. Kurum araçlarının akaryakıt, madeni yağ, antifriz ve benzeri ihtiyaçlarının temini için 2022’de ayrılan kaynak 340 milyon TL iken, 2023’te 1 milyar 800 milyon’dur. Yani yaklaşık 6 kat artmıştır. Akaryakıt fiyatlarının yıllık artış oranı 2 kat olmasına ve araç sayısının azalmasına rağmen 6 katlık bir artışı nasıl izah edecekseniz, merak ediyorum. Özetle gerek İBB gerekse iştiraklerimiz ve şirketlerimizin yönetim ve vizyon olarak çağdaş, bilimsel, sürdürülebilir kaynakları verimli kullanan bir yapıda olmadığı siyah ve beyaz kadar nettir” dedi. AK PARTİLİ MECLİS ÜYELERİNİN DESTEĞİNE İHTİYAÇ VAR İYİ Parti Grup Başkan Vekili Kemal Sevinç, “Cumhuriyetimizin 100’üncü yılını kutlayacağımız 2023 yılında ESHOT Genel Müdürlüğümüz performans ve bütçesi geçen yıllarda olduğu gibi son derece başarılı bir şekilde hazırlanmış olduğunu görüyoruz. İdarenin son yıllarda atılım yaparak çalışma ve üretme azmi var. Sürekli yenilendiğini, gelişmeleri takip ettiğini ihtiyaç duyulan hizmetleri ürettiğini izliyoruz. 473 adet yeni ve yerli üretim otobüsü halkımızın hizmetine sundu. Üstelik bu araçları doğru zamanda alarak kamu kaynaklarını azami ölçüde koruyarak yaptı. Pandemi döneminin zorlu ekonomik koşullarına rağmen son üç yılda alınan otobüs ve minibüs sayısı 616’yı buldu. Elektrikli otobüs filosuna 100 yeni otobüs katmayı planlıyor. Bu konuda AK Partili Meclis Üyelerimizin desteğine ihtiyaç olacaktır. ESHOT çok büyük bir kurum, sayısız işi bir arada başarıyla yürütmektedir. Kamu kaynaklarını en etkili ve en verimli şekilde kullanıyor. Tüm bunlar takdir edilmesi gereken çalışmalar” dedi BİLET FİYATLARINA FAZLA ARTIŞ YAŞANMADI Plan ve Bütçe Komisyon üyesi Bülent Köklü ise, “2023 mali yılı bütçesi 5 milyar 321 milyon, gider 4 milyar 300 milyon 800 bin TL gelir 1 milyar 20 milyon 200 bin TL ise açık fazlanın finansmanı olarak teklif edilmektedir. ESHOT Genel Müdürlüğünün mali yapısına baktığımızda akaryakıta ve yedek parçaya gelen aşırı zamlar bilet fiyatlarına yansıtılamamıştır. Bu nedenle gelir ile gider arasındaki farkın büyük bir bölümünün büyükşehir belediyesinden alınan yardım, diğer kısmının ise iç borçlanma ile karşılanacağı öngörülmüştür. Türkiye ekonomisinden ayrı olarak değerlendiremeyeceğimiz belediyemiz ve bağlı kuruluşu ESHOT Genel Müdürlüğü maliyet artışlarından olumsuz yönde etkilenmiştir. Halkımızın alım gücünün düşmesi neticesinde enflasyon ve diğer göstergelerde döviz, akaryakıt, elektrik meydana gelen yüksek oranlı artışlara rağmen, bilet tarifelerinde fazla artışa gidilememiştir. Bununla birlikte belediyemizin sosyal politikası gereği indirimli taşımacılığa devam etmiş, ücretsiz ve indirimli binişler ile sabah 05.00 - 07.00, akşam 19.00 – 20.00 saatleri arasında yüzde 50 indirimli halk taşıt uygulamasını sürdürmüştür. ESHOT Genel Müdürlüğünün borçlanma durumu mevzuat sınırları içerisinde kalınarak yapılmış olup borç stoku konusunda mevzuatın belirlediği limit aşılmamıştır. Bu zor süreci vatandaşlarımıza ve yolcularımıza minimum seviyede yansıtarak Büyükşehir Belediyesinin katkılarıyla aşmaya çalışacağız. Sonuç olarak, geçen yıllardaki yüksek bütçe gerçekleşme oranlarını da dikkate alırsak görüşmekte olduğumuz bütçe tasarısının gerçekçi öngörülerle hazırlandığı görülmüştür” dedi.