Halime ERDOĞAN / GÜNDEME BAKIŞ - Merkez Bankası, geçtiğimiz günlerde politika faizini 1.5 puan indirdiğini açıkladı. Bu hamleyle birlikte politika faizi yüzde 9'a düştü. Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Faizi tek haneli rakamlara getireceğiz" açıklamasında bulunmuştu.
"KARAR PİYASAYI ETKİLEMEDİ"
Ekonomist Prof. Dr. Yaşar Uysal, politika faizinin tek haneli rakama inmesinin piyasa üzerindeki etkilerini değerlendirdi. Merkez Bankası kararının reel piyasayı etkilemediğini kaydeden Uysal, "Tüketici enflasyonunun yüzde 85, üretici enflasyonun yüzde 157 olduğu bir ortamda bu faizin ekonomi açısından bir etkisi olmayacaktır. Çünkü Merkez Bankası'nın faiz politikası piyasanın gerçeklerinden kopmuş durumda. Bu nedenle kararın ardından piyasa çok tepki vermedi. Çünkü Merkez Bankası'nın politika faizi ekonomiyi yönlendirmek için değil, siyaseti yönlendirmek için bir araca dönüştü. Faizlerin tek haneye inmesi vaadi vardı Cumhurbaşkanımızın, o vaadi yerine gelmiş oldu ama gidin bakalım bankalara yüzde 9,5'tan borçlanabilecek misiniz? Gidin bakalım kredi bulabilecek misiniz? Bankalar yüzde 20'ye yakın mevduat faizi vermeye başladı. Kredi çok zor verilmeye başlandı" dedi.
"MERKEZ BANKASI ASLİ GÖREVLERİNİ ÖNCELİKLİ OLMAKTAN ÇIKARTIYOR"
Prof. Dr. Uysal, Merkez Bankası'nın asli görevlerini öncelikli olmaktan çıkardığını aktararak, "Yani Merkez Bankası beklenildiği gibi faizi tek haneye indirdi ama Merkez Bankası politika faizi zaten çok önceden piyasanın dinamikleri ve koşullarından koptuğu için piyasa üzerinde herhangi bir etkisi olmadı. Büyük ihtimalle seçime kadar da bir daha faizler değişmeyecek. Dolayısıyla Merkez Bankası şu anda devre dışı kaldı, bunu Sayın (Nurettin) Nebati'de ifade etmişti. Enflasyonu kontrol etmek Merkez Bankası'nın asli görevidir. Web sayfasında görevleri kısmında 'fiyat istikrarını sağlamak ve korumaktır' der, kanun da böyle söyler ama şu anda Merkez Bankası bu işlevini öncelikli olmaktan çıkartıyor. Ekonomik büyümeyi, canlı talebi ön plana çıkartıyor ama nasıl ki ekonomiyi yönlendirme açısından etkisi zayıfladıysa aynı şekilde 'Ucuz faizle kredi verelim' denilen taraf da zayıfladı şu anda" ifadelerini kullandı.
"SEÇİMDEN SONRA FAİZ POLİTİKASI NORMALLEŞMEK ZORUNDA"
Prof. Dr. Uysal bankaların şu anda kredi vermek istediğini anlatarak, "Seçimden sonra mevcut yönetim de kalsa başkası da gelse faiz politikası normalleşmeye gitmek zorunda diye düşünüyorum. Bankalar şu anda uzun vadeli, yaklaşık yüzde 20 faiz oranıyla yatırım ve konut kredisi verdi, enflasyon düşürülemez ve faizler yüzde 30-40'lara çıkarsa, bankalar yüzde 20 ile verdiği kredi için Merkez Bankası'ndan daha yüksek faizle borçlanmak zorunda kalacaktır. Bankalar, Merkez Bankası'na haftalık olarak borçlanıyor, yatırımcıya ya da vatandaşa bugün yüzde 20 faiz oranıyla verdiği parayı seçimlerin ardından çok daha yüksek faiz oranıyla kendisi alacak. Yüzde 20 ile parayı verip, yüzde 40 ile para bulmaya çalışırsan aradaki farkı kim kompanse edecek, bankanın karından gidecek bu fark" açıklamasında bulundu.
"KREDİ KULLANMAK İÇİN CAZİP DÖNEM"
"Yatırımcıya ya da yatırım yapmak isteyen vatandaşa ne tavsiye edersiniz" sorusunu da yanıtlayan Uysal, "Şu anda mevcut faizlerle kredi bulunuyorsa almak lazım. Tüketici için de, yatırımcı için de şu an kredi kullanmanın cazip olduğu bir dönem. Bankalar açısından bu faizle kredi vermek uzun vadede sıkıntı yaratabilir. Banka Merkez Bankası'na yüzde 9 ile haftalık borçlanıyor ama verdiği kredinin vadesi uzun. Bankalar için vade, faiz ve kur riski vardır. Bankalar bu konjonktürde hem vade hem de faiz riski almak zorunda kalacaklarını bildiklerini için kredi verme işlemini minimize etmek istiyor. Kısa vadeli krediler vermek istiyorlar" dedi.
"GERİ ÖDEME DAHA AZ ETKİLEYECEK"
Uysal açıklamasını şöyle sürdürdü:
Tüketici için doğru bir yerde kullanacaksa bu faizlerle kredi almak avantajlı. Siz şu anda krediyi yüzde 20 faizle aldığınızda, 100 lira maaş alırken bunun 30 TL'si ile kredi ödüyorsunuz, yılbaşında maaşınıza zam gelecek ve maaşınız 150 lira olacak, siz artık 150 liranızın 30 TL'sini krediye ayırmış olacaksınız ve geri ödeme sizi ekonomik olarak daha az etkileyecek.
