CUMHURBAŞKANI Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı tamamlayıcı emeklilik modeliyle, kıdem tazminatı konusunda da yeni bir dönem başlayacak. Sosyal taraflarla tartışmaya açılan modellerde, 60 yaşa kadar fonda birikim yapılması öngörülüyor. İlk konut, evlenme, ağır hastalık gibi durumlarda ise bu yaştan önce sınırlı olarak çekim yapılması mümkün olacak.
2022’DE BAŞLAYACAK
Mevcut sistemde, her yıl için, çalışanların brüt bir aylık ücreti kadar, kıdem tazminatı hakkı oluşuyor. Ekonomi yönetiminin çalışmalarını sürdürdüğü modellerde sistemin herkesi kapsaması veya tercihe bağlı olması seçenekleri üzerinde duruluyor.
Kıdem tazminatı hesaplarında biriken tutarı çalışanlar, esas olarak 60 yaşında alabilecek. Buna göre 60 yaşında hesapta biriken paranın yüzde 25’i peşin olarak alınabilecek, kalan tutar ise emeklilik gelirini artırmak için çalışanlara ek gelir olarak verilecek.
İlk konut, evlenme, ağır hastalık, işten çıkış durumları ise istisnai olarak değerlendirilecek ve öncesinde ödeme yapılabilecek. Ama tutar burada sınırlı olacak. Örneğin ilk konut alımında biriken tutarın yüzde 10’unu çalışan çekebilecek.
BİRİNCİ MODEL ZORUNLU
Ekonomi yönetiminin üzerinde durduğu modellerden ilki yasalaşırsa bütün çalışanlar bu modele göre kapsam içine alınacak. Bu durumda zorunlu olacak birinci modelde, işveren her ay çalışanın brüt ücretinin yüzde 3’ünü “tamamlayıcı emeklilik hesabına” aktaracak.
Bu da yıllık bazda 11 günlük bir kıdem tazminatı hakkına denk düşüyor. Kalan 19 günlük tutara denk gelen brüt maaşın yüzde 5.33’ü kadar tutar ise şimdi olduğu gibi aynı sistemle devam edecek ve ayrılık durumunda ödeme yükümlülüğü işverende olacak.
İKİNCİ MODEL SEÇENEKLİ
İkinci model yasalaşırsa taraflara seçme şansı sunulacak. Ya şu andaki mevcut sistemin devamı tercih edilecek ya da yeni modele geçilecek. Bu yeni modelde işveren payının yanı sıra, devlet payı da söz konusu olacak. İşçiler de prim ödeyecek.
Asgari ücrete kadar ücretler için, işçinin primi ücretin yüzde 0.5’i kadar olacak. Örneğin iki asgari ücrete kadar olan bir ücret söz konusu ise, katkı payı yüzde 1.5’a kadar çıkacak. Asgari ücretin iki katından fazla olan ücretlerde ise, kesinti yüzde 2.5’a kadar çıkacak. Devlet de bir puan katkıda bulunacak. Rakamlar konusunda sosyal taraflarla görüşmeler halen devam ediyor.
Normalleşme desteği verilecek
İSTİHDAM kalkanı paketi kapsamında, işten çıkarma yasağı ve kısa çalışma ödeneği de yer alıyor. İşten çıkarma yasağının sürdürülmesi planlanırken, buna bağlı olarak ücretsiz izin desteği de sürdürülecek. Kısa çalışma ödeneğinin ise ismi değişecek.
Kapanan veya kısmi çalışan ancak haziran ayıyla birlikte normalleşmeye başlayan işyerleri için “normalleşmeye” yönelik destek verilecek. Yetkililer halen çalışmaların devam ettiğini ve bazı değişiklikler olabileceğini vurgularken, şu an için kısa çalışmaya başvuran işletmelerin yeniden başvuru yapmadan bu destekten yararlanmasını planladıklarını ifade ediyor.
Buna göre, yine kısa çalışma ödeneğinde olduğu gibi, çalışanlar için bin 700 TL’den başlayan düzeyde ücret desteği verilecek. Ayrıca kayıtdışından kayıtiçine geçenlere, istihdamını koruyanlara da teşvik verilmesi hedefleniyor. Esnek çalışma da kapsamda olacak. Bu konuda da 25 yaş altı ve 50 yaş üstü için kolaylık sağlanması planlanıyor.
