Bakan Koca'nın açıklamalarından satır başları Genel olarak yaşantımız dünya ölçeğinde etkili olan bu salgından giderek daha az zarar görüyor. Salgının maske, mesafe ve temizlik tedbirlerine uyuldukça gerilediğini hem ülkemizde hem dünyada görüyoruz. DSÖ 2 gün önce grip güncelleme raporunu yayınladı. DSÖ grip vakalarının azalması sonucunu maske, sosyal mesafe ve temizliğe başlamıştır. KORONA VE GRİBE KARŞI TEDBİR AYNIDIR Ekim ayındayız. Gribin en yaygın olduğu günlere girdi. Koronaya karşı alacağımız tedbirler bizi gripten de koruyacaktır. 2 virüse karşı tedbir aynıdır. Grip ölüme yol açabilen bir hastalıktır. Buna rağmen genel olarak gribin bulaşmasına karşı yeterli duyarlı değiliz. İki hastalığı birden geriletebiliriz. HERKESE ÜCRETSİZ TEDAVİ SAĞLANDI DSÖ'nün Türkiye hakkında yayınladığı rapor. Türkiye'nin en zengin ülkeler arasında olmamasına rağmen salgında en cömert ülkelerden biri olduğu vurgulanıyor. DSÖ korona Türkiye raporundan sonra AB ilerleme raporuna değinmek istiyorum. Türkiye bu uygulamaları AB'nin bulaşıcı hastalıklarla ilgili direktiflerine uygun olarak yaptığı vurgu yapılmıştır. Sosyal güvencelerine bakılmaksızın herkese ücretsiz tedavi sağlanmıştır. AB ilerle raporunda yayınlanan bu değindiğim hususlar salgına küresel standartlarda karşılık verdiğimizdir. SAHA TARAMASINA BAŞLIYORUZ Temmuz ayından itibaren normalleşme dönemine girdik. Sınırlamalar kalktı. Bu yeni dönemin gereklerine uyarak virüs taramalarına başladık. Bu taramaları yurt dışına gidenlere, ceza evlerinde ve benzer gruplara yapıyoruz. Bu güne kadar hava yoluyla yurt dışına gidenlere yaptığımız testlerin sayısı 490 bin 880'dir. Yaptığımız taramalarda bin 226 kişide testi pozitif çıkmıştır. 15 Ekim'de saha taramasına yeniden başlayacağız. Belirtisiz olduğu halde testi pozitif çıkan vakaları tespit etmiş olacağız. AŞI KENDİSİNİ VİRÜSTEN KORUMAYANLAR İÇİN ÇARE DEĞİLDİR Aşı konusundaki gelişmeler çok yol alınmış olmasına rağmen bu kadar kısa günlerde ifade edemez. Aşı kendisini virüsten korumayanlar için çare değildir. Salgında baştan çok sıkı tutulan tedbirler gevşiyor. Risk giderek geniş bir tabana yayılıyor. Testi pozitif çıkanların ve temasta bulunanların izolasyon kurallarına uyması şarttır. Bakanlık olarak gerekli tedbirleri alıyoruz. Salgınlar yayılım odaklarına karşı yerinden müdahale gerektiriyor. Vakaların artış gösterdiği yerlerde sebepleri ortaya çıkararak ek tedbirler aldık. Geçtiğimiz pazartesi günü yüz yüze eğitimde 2. kademe uygulanmaya başladı. Türkiye kat ettiği yolu daha salgının sıfır noktasında oluşturduğu Bilim Kurulu rehberliğinde almaktadır. Bu kurul bizim en büyük gücümüzdür. Hocalarımıza her toplantımızda tekrar tekrar teşekkür ediyorum. AŞI ÇALIŞMALARI Temmuz ayında oluşmaya başlayan yerli aşı grubu hakkında size detaylı bilgi vermedim. Bugün bu aşamaya geldiğimize inanıyorum. Aşı çalışmalarını doğrudan yöneten uzmanlar bulunmaktadır. 600 kişilik ekip tarafından bu çalışmalar yürütülmektedir. Şu an aşılarından 2'si insan deney aşamasına yakındır. Bulaşı hastalıkların geçmişine bakıldığında aşıların kolay bulunmadığı görülmektedir. Bugünkü durum elbette farklı olacaktır. Ama işin doğasında bir zorluk olduğu bilinmektedir. Salgının başlangıcında aşı için ön görülen zaman en az 12 ortalama 18 aydı. Salgın 1 yılını doldurmaya başlarken önemli gelişmeler ortaya konuldu. Çin, Rusya ve bazı ülkeler aşı için insan deneylerine geçmiş bulunmaktadırlar. Aşı konusunda dünyadaki durum budur. Umut çok yüksek bulunmakla birlikte temkini elden bırakmamak gerekir. Kuşku duyan varsa bilsin dünyada zeka ülkelere göre dağıtılmıyor. Bilim adanma işidir. Türkiye aşının gerektirecek tüm imkanları bilim insanlarına sunmuştur. Sizlerden bilim insanlarına inanmanızı, önerdikleri tedbirlere, salgınla savaşı sağ duyulu bir şekilde yılgınlık göstermeden istirham ediyorum. İLLEDE VAKA SAYILARINDA SON DURUM SORU-CEVAP İSTANBUL'DA YENİ ÖNLEMLER ALINACAK MI? İstanbul'da genel olarak geriye dönüşlerle birlikte bir artış bekliyorduk. Biz şuan kısıtlama anlamında bir tedbiri düşünmüyoruz. Sahada yaygın şekilde filyasyon ekiplerimizi daha da arttırdık. Sahadaki ekiplerle birlikte temaslarını özellikle tespit etme süresi 7-7 buçuk dakika oldu. Hastaneye yatışlarda ciddi bir artışın olmadığını görmüyoruz. Doluluk oranlarına bir sorun yok. Bu dönemde bulaşmayı önlemek için maske kullanımının ve mesafe çok önemli. Kalabalık ortamlara da girilmemesi gerekir. Aile içi bulaşın daha fazla olduğunu görüyoruz. Artış olan illerimizde tedbirlere uymakla, sahada filyasyonu artırarak sonuç aldığımızı biliyoruz. Ankara'da Diyarbakır'da yaptığımız çalışmalardan biliyoruz. Dolayısıyla bu yükselişin nasıl düşeceğini artık toplum olarak da biliyoruz. VAKA- HASTA SAYISI TARTIŞMASI Son haftalar yoğun olarak gündeme gelen bir konu oldu. Vaka ve hasta tanımını yaptığımız günden beri olan bir konu. Türkiye olarak pandemideki mücadelemizi vaka, hasta kavramlarıyla gölgelemeyelim. Biz tedavi rehberimizde semptomu, yani bulgusu olan kişilere test yapan ülkeler arasındayız. Bu semptomu olan kişilere yaptığımız testler dışında, Temmuz ayından itibaren de bizim kesitsel taramalar, yani ülkeler arası geçişlerin olduğu dönemde yapılan testler, celp ve terhis döneminde yapılan testler, sporculara yapılan testler gibi kesitsel yaptığımız taramalar oldu. Ayrıca saha taramalarımız oldu. Yarından itibaren de aileler tespit edildi, geç olmadan bu saha çalışmasını tekrar ediyor olacağız. Temmuz ayından bizim hasta olarak tanımladığımız semptomu olan, testi pozitif kişiler olarak tanımladık. Daha önce bu kesitsel çalışmalar olmadığı için vatandaşa şeffaf olmak için hasta tanımını kullandık. Kişisel taramayı da bugün itibariyle DSÖ'ye bildirmiş olacağız. Bu ayrımı yapmak içindi. Farklı bir şey değildi. Test politikasına ilave olarak tarama yapmak girişimi oldu. Bunu vatandaşımıza şeffaf bir şekilde anlatmak içindi. O ayrımı yapmak içindi. Dolayısıyla kafalarda bir soru işareti olmaması gerekiyor. HES'te başından beri pozitif gördüğümüz her vaka yer alıyor. Sahada sonuç olarak sizin yaptığınız pandemiyle mücadelenin ötesine geçmiş oluyorsunuz. Pandemi için asla taviz sahada vermiyoruz. O nedenle sonuç alıyoruz. Vatandaşımız pandeminin başından beri verdiğimiz tüm bilgilerden emin olsun. YÜZ YÜZE EĞİTİM SON DURUM Bu dönemde yüz yüze eğitimin başladığı öğrenciler arasında salgının seyrini biz bilmek istiyoruz. 2 hafta geçtikten sonra başlayan yaş grubuyla ilgili vaka sayısını değerlendirip kademeli geçişe de geçmiş olacağız. O yüzden 3 haftalık sürecin sonucuna göre bir değerlendirme yapılacak. AŞI ÇALIŞMASI Bir aşının üretim aşamasına geçtiğini bahsetmiştim, 2. aşının da çok yakın olduğunu söylemiştim. 1. aşının dolumu üretimde bugün bitti. Sterilite çalışmasına yarın geçecek. Ortalama bu süre 2 hafta. Aşı yapılacak kişilerin tespiti, karantina ve testlerle ilgili bu dönemde söz konusu olacak. 2 hafta sonra gönüllüleri almış olacağız. 2. aşı için de üretim safhasına gelinmiş oldu. 1 yada 2 hafta içinde gelişmelere göre aktarmış olacağız. Yurt dışında Çin ve faz3 çalışması Türkiye'de başladı. Vatandaşımız üzerinde etkisini gördüğümüzde ona göre karar verme yetisindeyiz. Şuan bir olumsuzluk görülmedi. 3-4 haftalık bir süreç sonrası değerlendirme yapacağız. 1,5 MİLYON DOZ GRİP AŞISI GELECEK İDDİASI Grip aşısıyla ilgili yanlış bir algı oluşturuluyor. Bu dönemde herkesin aşı yaptırması gerekiyor tarzında bir yaklaşım var. Dünyada aşı gribi %20 oranında artış söz konusu. Eğer TEB'in yurt dışında ruhsatlı bulduğu bir aşı varsa bunu getirebilir. Eğer ruhsatsız bir aşıysa bize söyleyebilir. Türkiye'de ruhsatı yoksa biz bu aşıyı halk sağlığı için DMO üzerinden almaya hazırız. Aşı sadece 1 virüse karşı koruyor. O aşı hangisine karşı geliştirildiyse ona karşı etkilidir. Maske ve mesafeyi aşıdan daha çok önemseyelim. Ama riskli olan vatandaşlarımıza da ön planda başlamış olacağız. YENİ TEDBİRLER ALINACAK MI? Herhangi bir ilave kısıtlamayı asla düşünmüyoruz. Avrupa'da son haftalar giderek arttığını biliyoruz. Ve önümüzdeki haftalarda daha da artacağını düşünüyorum. Bizim dışımızdaki ülkeler tedbir almama noktasında çabası içindeler. Yine Avrupa'dan farklılığımız biz yaygın test yapıyoruz. Ayrıca dünyanın birçok ülkesinde olmayan filyasyon yakın takip yapıyoruz. Avrupa bunu yapmıyor. Biz de 2 semptom olduğunda test yapmaya başlıyoruz. Bu kişilere ayrıca temaslı takibi yapıyoruz. İzole ettiğimiz kişileri de çağrı sistemiyle her gün arayıp kontrol ediyoruz. Bütün bunlar pandemiyle mücadelede bizi yurt dışındaki ülkelere karşı avantajlı kılıyor. Bizim burada Avrupa'da artışın olduğu ve mevsim değişikliğinin olduğu dönemde biz de 3-4 hafta öncesinden düşüşler başladı. Neden bu uyguladığımız tedbirler sayesinde oldu. Avrupa her gün artarken Ankara'da düşüşler oldu. Bunu düşürebilmek ciddi kısıtlamalar yapmadan mümkün olabiliyor. Özellikle 3 kurala dikkat edip kalabalık ortamlara girmemiz gerekiyor. Ev içinde de yaygın ziyaretlerin yapılmaması gerekiyor. SAĞLIK ÇALIŞANLARI VAKA SAYISI Sağlık çalışanlarımızın özellikle pozitif olanların sayısı 40 bini geçti. Hayatını kaybeden testi pozitif olan sağlık çalışanlarımızın sayısı da son dönem arttı. Maalesef. Sayıları 100'ü geçti. 107 oldu. Yakınlarına baş sağlığı, Allah'tan rahmet diliyorum.