Nereden başlasam diye bir uzun düşündüm; Binlerce yıllık tarih mirasını mı yazsam, dağlarından gelen nefis zahter kokusunu mu tarif etsem sizlere, Şehir büyük bir mutfak sanki ve her ögenin toplamı büyük bir lezzeti oluşturuyor. Evet, Dünyanın en lezzetli Şehirlerinden Hatay’dayız…

Tarihi yaşam bulguları Tunç çağına kadar uzanan, Anadolu’nun en eski yerleşim alanlarından birinde, Amik Ovası ve Asi nehrinin can verdiği şehir Antakya’dayız. Hristiyanlığın Kudüs dışında ilk yayıldığı şehir, Roma İmparatorluğunun en büyük yerleşkelerinden olan bu büyülü şehir, yüzyıllar boyunca onlarca medeniyete ev sahipliği yapmış. Hep anlatır ve yazarım bir şehrin tarihi derinliği kentin karakterini ortaya koyar ve bu miras onu daha da gizemli yaşatır. Hatay’da yaşayan onlarca medeniyet dünyada eşine az rastlanır bir zenginlik, kültürel mozaik yaratmıştır. Düşününki Ermeni, Arap, Süryani, Ortodoks Rum, Türk, Yahudi birçok topluluk uzun yıllar boyunca bir arada yaşamış ve yaşamaya devam etmekte. Bunca unsur Antakya’nın kültür mirasını yaratmış. Kilise, havra ve caminin yan yana olduğu bir coğrafya. Bu yan yanalık hoşgörüyü birlikte getirmiş.

Şehrin kültürü bereketi ile birlikte gelmiş. Asi nehrinin beslediği tarımsal zenginliğinden gelen bir mutfak kültürü oluşmuş.Hatta şimdilerde mutfağının ünü ülke sınırlarını aşmış durumda.  Hatay, 2017 yılının kasım ayında UNESCO tarafından ‘Yaratıcı Şehirler Ağı’na seçilerek gastronomi kenti ilan edildi. Kent mutfağı, yüzlerce lezzete ev sahipliği yapıyor.

Hatay’a iner inmez kendimizi öncelikle otelimize attık. Eski Hatay denilen merkezi bir bölgede olan The Shahut Hotel’de konaklamamızı yaptık. Yüz yıllık yan yana olan üç konağın restore edilerek yapıldığını öğrendiğimiz otelden oldukça memnun ayrıldık. Otelin bulunduğu konum oldukça iyiydi ve eski Hatay’ı gezerken hemen hemen hiç araç kullanmadık. Benim sizlere tavsiyem sadece Hatay merkezde kalacağım diye bir düşünceniz varsa araç kiralaması yapmadan merkezde konaklama yaparak gezinizi tamamlayabilirsiniz. Fakat Hatay çevresinde biraz gezintiye çıkarım diyorsanız ki çıkın derim o zaman araç kiralama yapmalısınız. Nereleri gezdik;

İlk Durağımız Uzun Çarşı…

Şehrin tam merkezindeyiz, tüm ticaretin, lezzetin, sosyal yaşamın, akan hayatın içindeyiz. Uzun çarşıdayız. Aktarlar, künefeciler, pidelerin ve tepsi kebaplarının piştiği fırınların yanındayız. Şehrin rengini görmek istiyorsanız Uzun çarşıda vakit geçirin. Hatay’ı simgeliyor aslında. Tarihi ve kültürel geçmişi ile oldukça önemli. Çarşının dar sokakları, birbirinden renkli dükkânları ve tezgâhları ile nefis görüntüler sunuyor sizlere. Antakyan’ın İpek yolu üzerinde bulunmasından dolayı şehrin ticareti Uzun Çarşı’da atmış yıllardır. Ticaret varsa hizmette vardır. Ticaretçilere hizmet eden lezzetler vardır. Antakya Lezzetlerinin peşindeyseniz Uzun Çarşıyı ve esnaflarını ziyaret etmelisiniz. Zeytinyağından meyan kökü şerbetine, künefeden tepsi kebabına kadar yöreye özgü lezzet ve ürünlerini bulabilmek mümkün.

Dünyanın ilk kaya kilisesi Aziz Petrus

Antakya-Reyhanlı yolu üzerinde bulunan Habib Neccar Dağının eteklerinde bulunan doğal mağaranın içine yapılan Kilise ’de dünyada ilk defa Hz İsa’nın dinini tanıyanlara “Hristiyan” denildiği rivayet ediliyor. İsa’nın 12 havarisinden birisi olan Aziz Petrus’un(St.Pierre), İsa’nın ölümünden sonra Hıristiyanlığı yaymaya çalıştığı yer olarak oldukça önemlidir. Mağaranın önyüzüne baktığımızda gotik özellikler gözünüze çarpmakta. Duvarlarındaki freskler ve mağara tabanında mozaik kalıntıları göze çarpmakta. Aziz Petrus Kilisesi 1963 yılında Papa VI.Paul tarafından haç yeri ilan edilmiş. Hatta söylenene göre papa kim ki Aziz Petrus Kilisesini ziyaret eder Hristiyanlık inanışına göre günahlarından arınır demiş. Her yıl binlerce Hıristiyan nüfusun ziyareti olan kilise ülkemizde bulunan inanç turizm duraklarının en önemlilerindendir.

Habibi Neccar Cami ve Türbesi

Cami Anadolu topraklarında yapılan ilk camidir. Müslüman Arapların Hatayı ele geçirmesi sonrasında yapılmıştır. Memluk Hükümdarı Baybars tarafından yaptırılmıştır. Rivayete göre Habibün Neccar’ın Hatay’da yaşadığına ve marangozlukla uğraştığına inanılır. Kuran’da kendisinden bahsedildiği yorumlanmaktadır. Hz. İsa’nın havarilerine ilk inanan ve bu uğurda canını veren bir Antakyalı olduğu söylenmektedir. Dünyanın ilk meşaleler ile aydınlatılan ilk sütunlu caddesi Kurtuluş üstünde bulunmaktadır. Caminin güney köşesinde Hz.İsa’nın havarilerinden Yuhanna ve Pavlus’a ait makamlar bulunmaktadır. Dinler arası hoşgörünün en güzel örneklerindendir.

Hatay Arkeoloji Müzesi

Hatay’a gelip te Antik çağlardan kalanları incelememek olur mu? Dünyanın en zengin mozaik koleksiyonu sanırım Hatay’da. Müzenin en dikkat çeken eseri Şuppiluliuma Heykeli. Hitit kralına ait heykel yaklaşık 3bin yıllık. Kralın bir elinde savaşı simgelyen mızrak diğer elinde üretimi temsil eden başak bulunmakta. 2011 yılında müzenin yapımına başlanmış ve 53.500 metrekarelik alanın içine yaklaşık 32bin metrekare kapalı alan yapılmış. Mozaik koleysiyonu açısında dünyanın birinci olduğu söylenmektedir. M.Ö dönemden günümüze kadar gelen sürede bulunan 35bin parçalık koleksiyon sergilenmekte. Hatay’a gidiyorsanız müzeyi gezmeden dönmeyin derim. Hatta gezi için kendinize en az 3 saat ayırın. Ben çok etkilendim eminim sizlerde etkileneceksiniz.

Harbiye Şelalesi

Hatay’a gideceğimi paylaştığım herkes kesin gitmelisin diye adres olarak Harbiye’yi göstermişti. Hatay merkeze yaklaşık 10 km mesafedeki şelalenin bulunduğu alan Helenistik ve Roma dönemlerinden bugüne sayfiye yeri olarak kullanılmıştır. Biz, mevsim itibarı ile Harbiye mesire alanının keyfini süremedik diyebilirim. Gittiğimiz gün oldukça yağmurluydu ve Harbiye’deki işletmelerin çoğu kapalıydı. Ama şelaleden birkaç kare fotoğraf almayı başardık. Mevsim bahar ve yaz olduğu zamanlarda nefis bir mesire alanı olarak keyif sürülebilir.

Titus Tüneli ve Beşikli Mağara

Doğa harikası bir alandan Roma dönemi mühendislik harikası bir yapıya doğru yola çıkıyoruz. İmparator tarafından yaptırılmış ve şehrin sel sularından korunması amaçlanarak Roma Lejyonerleri ve binlerce kölenin yaptığı Titus Tüneli 1.300 metre uzunluğunda ve 7 metre yüksekliğinde. Tamamen dağın içi oyularak yapılan tünelin yakınında Antik Çağ’dan kalma mezarlarında bulunduğu Beşikli Mağara bulunmakta. Hatay’a mesafesi yaklaşık 26km olan Samandağ ilçesi yakınlarındaki eserleri görmelisiniz. Anlatılmaz yaşanır güzelliklerden. Bizim şansımıza oldukça yağmurlu bir günde ziyaret etmek durumunda kaldık. Ama inanılmaz keyif alarak gezdik.

Vakıflı Köyü

Türkiye’deki tek Ermeni Köyü Vakıflı Hatay Samandağ ilçesinde bulunmaktadır. Köy Hatay’a ziyarete gelenlerin uğrak yerlerindendir. Özellikle köy meydanında bulunan kahvede kahvaltı yapmaya oldukça fazla ziyaretçi gelmektedir. Ev yapımı şarap ve likörlerin bulunduğu işletmede bir soluklanıp keyifli bir kahve ile köylülerle sohbet edebilirsiniz.

Affan Kahvesi

1911 yılında yapılan binanın alt katında bulunan Kahvehane Kurtuluş Caddesi üzerindedir. Bulunduğu alan Affan Mahallesi olduğu sebeple ismi oradan gelmektedir. Şuan dördüncü kuşak tarafından işletilmektedir. Bir Hatay klasiği olan kahvenin kendisi ile özdeşleşmiş Haytalı isimli tatlısı oldukça ilgi çekicidir. Aslen Arap kökenli bir tatlıdır. İsmi yapıldığı köy olan Haytalı’dan gelmektedir. Anlatılana göre fakir bir köy olan Haytalı’da tatlı olarak mısır unu ve sütün karışımından yapılan muhallebiye gül suyu koyularak servis edilmesi ile ortaya çıktığı yazılmaktadır. Günümüzde bu tatlıyı sade dondurma ile birlikte ikram ediliyor. Denemelisiniz.

Eski Antakya Evleri ve Sokakları

Antakya evleri, bölgeye özgü sarımtırak beyaz kalker taşı ile kerpiçten tek ve iki katlı olarak yapılmış ve kentin karakteristik özelliklerini yansıtmaktadır. Dar sokakların ortasından su kanalları geçer ve taş döşelidir. Sokaklar birbirlerini dik olarak kesmektedir. Bunun rüzgâr ve su baskınlarını önlemek amaçlı yapıldığı anlatılmaktadır. Biz sokakların içinde kaybolmayı çok sevdik. Size de tavsiye ederiz. Muhteşem bir mimari şölen içinde gezerken şimdilerde eski evlerin, konakların içlerinde açılan kafeleri ve restoranları ziyaret edin tavsiyesinde bulunacağım.

Peki, neler yedik…

Dillere destan Hatay Mutfağının en güzel örneklerini sergileyen esnaflarını ziyaret ettik. Sizler için bugünbiraradayız Hatay Lezzet duraklarını şöyle sıralayabiliriz;

Konak Restoran

130 yıllık bir konağın içinde bulunan işletme Hatay mutfağını menüsünde yansıtan en iyi işletmelerden. Tebbule, muhammara, fırında humus, Lübnan Cevizlisi benim favori mezelerim oldular. İki duble sohbet ve muhteşem lezzetler için listenizin en başına yazın tavsiyesinde bulunacağım. Mekân oldukça yoğun olması sebebi ile rezervasyon yaptırmayı unutmayın.

Pöç Kasabı

Hatay demek tepsi kebabı demek, Hatay demek kâğıt kebabı demek. Her ikisinin de en iyi örneklerini bulabileceğiniz adres Uzun Çarşının içinde bulunan Pöç Kasap’ıdır. Güney ve güney doğu illerimizde gördüğümüz kasap, fırın, manav yakınlıklarından çıkan harika tepsi yemeklerinin özel örneklerinden birisi de Hatay tepsi kebabıdır. Zırhta çekilen kıymayı harcı ile karıştırarak tepsi ile fırına verilmesi ile harika bir lezzet ortaya çıkmaktadır. Açık tezgâhta ustanın kebabı nasıl yaptığını izleyebiliyorsunuz. Yemesi kadar yapım aşamalarının izlenmesi de keyiflidir. Hatay’a gidiyorsanız Uzun Çarşı’da adresini belli.

Dönerci Tacettin

Rezervasyonla çalışan Tacettin ustanın yaptığı tek şiş döneri mevcuttur. Rezervasyonsuz yer bulmanız mümkün olmadığı gibi serviste alamayabilirsiniz. Tacettin usta uzun yıllardır aynı kurallar ile çalışmakta ve harika bir döner lezzeti sunmakta. Antakya döner usulüne göre ve farklı servis özellikleri ile hizmet veriyor. Öğleden sonra açık bulmanız oldukça düşük ihtimal. Döner bittiğinde dükkân kapanıyor. Sanırım Antakya’daki diğer dönerciler Tacettin ustanın döneri bitirmesini bekleyip hizmet vermeye başlıyorlar desem abartmış olmam.  Bir Hatay klasiğidir. Denemeden dönmeyin.

Çınaraltı Künefe Yusuf Usta

Hatay’da tatlı desem aklımıza gelen ilk Künefe olur. Künefe Cumhuriyetindeyiz gibi. Bu cumhuriyetinde en iyilerinden olan Yusuf Usta uğrak noktalarımızdan. Kömür ateşinde pişen tereyağlı künefe için pişmesini yerinde görmelisiniz. Küçücük dükkânın içinde geleneksel yöntemlerle pişen künefe oldukça lezzetli. Açık renkli künefede tahin kullanılmadığı gibi yalnızca kadayıf, tereyağı ve künefe peyniri ile harika bir lezzet ortaya çıkıyor. Hatay’a geldiyseniz Künefe yemeden dönmemelisiniz.

Kuzeytepe Muhtarın Yeri

Hatay yemekleri menüsüyle öne çıkan işletmede benim favorim humus oldu. Mezelerin yanında yine Hatay’a özgü kâğıt kebabı tercih edilebilir. Güleryüzlü hizmetin yanında nefis bir lezzet bulabilirsiniz.

Ferah Künefe

Künefe için bir diğer adresimiz Ferah Künefe oldu. Hatay usulü klasik künefenin yapıldığı işletme şehrin iyi künefe işletmelerinden. Ve şehirdeki en eski künefe dükkânlarından. Tatlıdan hoşlananlar için oldukça keyif alacakları bir lokasyon. Listenize eklediğinize emin olmanızı tavsiye ederim.

İki günlük Hatay seyahatimizde bol bol şehri gezdik. Lezzetlerinden tattık, Şehrin enerjisini hissettik. Bizim için oldukça keyifli bir seyahat oldu. Herkese Hatay’ı ziyaret etmesini öneririz. Yemek ve lezzet peşindeyseniz Hatay mutfağını keşfetmek için daha ne bekliyorsunuz.

Afiyetle,