GÜNDEME BAKIŞ - Erzincan'ın İliç ilçesindeki altın madeninde yaşanan facianın tartışmaları sürüyor. 9 işçinin kurtarma çalışmaları devam ederken, madenin kapasite artışındaki ÇED süreci ile ilgili eksikliklerin olduğu tartışması gündemden düşmüyor.
Bugün, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi'nden konu ile ilgili açıklama geldi. Yapılan açıklamada ÇED sürecindeki eksiklikler ve ihmallere değinilirken, "10 milyon m3 siyanürlü toprak ve bunun yarattığı çevre katliamı göz önüne alındığında, bu bir insanlık suçudur. Sorumluları gerekli cezayı almalıdır." denildi.
Yapılan açıklamanın tamamı şu şekilde;
13.02.2024 tarihinde Erzincan İliç’te “Çöpler Altın Madeni” liç alanındaki heyelan sonucu göçük altında kalan işçiler ve aileleri başta olmak üzere bölge halkına geçmiş olsun dileklerimizi iletiyor, arama-kurtarma çalışmalarının can kaybı olmadan tamamlanmasını diliyoruz.
Siyanür ve diğer tehlikeli maddeleri içeren yığının ilerleyerek havzada çevre felaketine neden olacağını görüyor, felaketin boyutlarının büyümemesi için ilgili İdareleri gerekli önlemleri almaya davet ediyoruz.
Altın madenin faaliyete geçmesinden bu yana ÇED sürecindeki eksiklikler, açılan davalar ve bilirkişi raporları ile madenin yaratacağı çevresel riskler ve kirlilik defalarca ortaya konmasına, geçtiğimiz yıl meydana gelen kaza ile tonlarca siyanürün toprağa sızmasına rağmen maden aynı koşullarda çalışmaya devam etmiştir.
Bu süreç Çevresel Etki Değerlendirmesi aşamasında faaliyetin çevresel risklerini yeterince ele alınmadığının, izin sonrasında da yetkili kurumlar tarafından gerekli denetimin yapılmadığının göstergesidir. Çevresel riski çok yüksek olan bu ve benzer tesislerin planlama, işletme ve denetim süreçlerinde yaşanan aksaklıklar geri dönülemez sonuçlar doğurmaktadır.
“Kirleten öder” ilkesinden yola çıkan çevre denetim süreci, uygulanan ceza miktarları ve tahsil edil(e)meyen cezalar ile birlikte parasını verenin kirletmeye devam edebildiği bir noktaya doğru gitmektedir. Çevresel riski büyük olan sektörlerde yer alan şirketlerin bilançolarında yer alan gelirler, kesilen cezalar, teşvikler, ödediği veya silindiği için ödemek zorunda olmadığı vergi borçları birlikte düşünüldüğünde sorunun büyüklüğü ortaya çıkmaktadır.
Benzer olayların bir daha yaşanmaması için madencilik faaliyetleri, çevresel değerler ve kamu yararı gözetilerek, bilimsel doğrular çerçevesinde yapılmalı, çevre ve insan sağlığı kar elde etme güdüsüne feda edilmemelidir.
İliç’te ki çevre felaketinin boyutunun ortaya çıkması için bağımsız uzmanlar tarafından sahada gerekli çalışmalar yapılmalı, kamuoyu ile şeffaf bir şekilde paylaşılmalıdır. Maden kapatılarak rehabilitasyon çalışmaları tamamlanmalıdır. Başta birliğimiz TMMOB ve TTB olmak üzere uzman meslek örgütlerinin uyarıları dikkate alınmalıdır.
10 milyon m3 siyanürlü toprak ve bunun yarattığı çevre katliamı göz önüne alındığında, bu bir insanlık suçudur. Sorumluları gerekli cezayı almalıdır.
TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi
